Röportaj: Erdinç Karaüç, Karoseri Aksamı ve Ar-Ge Müdürü, ASKAM A.Ş.

Not: İlk defa TurkCADCAM.net Dergisi Ocak-Şubat 2006 Sayısında yer almış bu yazı,
ek resimlerle birlikte Ağustos 2008'de TurkCADCAM.net portalından yayınlanmaya başlamıştır.

ASKAM tarafından üretilen yeni kamyon modeli "Fargo Hi-Ex" şoför ve yolcu için maksimum konfor için dizayn edilmiş çift yatağı ve yatakların olduğu bölümde en yüksek taban-tavan mesafesi sunuyor:

ASKAM tarafından önemli oranda yerli tasarım ve mühendislik katkısıyla üretilerek ilk olarak 2004 Ağustos ayı sonunda düzenlenen İzmir Enternasyonal Fuarı'nda tanıtılan "Fargo Hi-Ex", yüksek konfor, geniş kabin ve ekonomik fiyatı ile büyük ilgi gördü.

Gerekli tüm teknik ve mekanik donanım yatırımlarını tamamlayan ASKAM, sadece Ar-Ge için araçla ilgili çeşitli değişik tasarım çalışmalarında kullanılmak üzere 2 milyon dolarlık bilgisayar, yazılım, personel yatırımı gerçekleştirdi. Müşteri beklenti ve ihtiyaçlarını tespit edebilmek için tüm kamyon şoförlerine yönelik "ASKAM Geleceğe Bakış" toplantıları düzenlendi. ASKAM, tüm bu yeniden yapılanmanın sonucu olarak iki yeni araç geliştirdi. İlki uzun yol kategorisinde maksimum konforu amaçlayan tamamen yeni bir araç Fargo Hi-Ex, diğeri ise müşteri beklentileri doğrultusunda altyapısı tamamen yenilenerek pazara sunulan şirket klasiği, şantiye ortamında kullanıma yönelik AS950 Süper.

Ülkemizde üretilen araçlar içinde iç derinliği en fazla olan, konforun gerektirdiği en son teknoloji ürünü, ergonomik sürücü ve yolcu koltuğu kullanılan ASKAM Fargo Hi-Ex, şoför ve yolcu için maksimum konfor için dizayn edilmiş çift yatağı ve yatakların olduğu bölümde en yüksek taban-tavan mesafesi sunuyor. 292 HP gücünde, sessiz, elektronik kumandalı, seyir kontrollü, Euro 2 standartlarında ve çevreci motoru olan araç, rampaları çıkmada ve inmede, hızlanmada ve yavaşlamada kullanım kolaylığı sağlayan 16 ileri 2 geri vites ile donatıldı.

Fargo Hi-Ex ayrıca, içinde yer alan klima, buzdolabı gibi aksesuarlarıyla konfor ve kullanım rahatlığı da sağlıyor. En ekonomik yakıt sarfiyatı ile yükü hissetmeden taşıyan Fargo Hi-Ex, konfor ve kesintisiz ulaşım için WC seçeneği de sunuyor.

ASKAM, kabine ait sac parçaların tasarımını kendi bünyesinde yaparken, ön panjur ve tamponun tasarımı ve prototip imalatı konusunda Avitaş A.Ş. ile çalıştı. Avitaş A.Ş., Marmara Üniv. Endüstri Ürünleri Tasarımı Böl. öğretim üyelerinden Yrd. Doç. Dr. Hakan Ertem danışmanlığında ASKAM'a 80 civarında alternatif tasarım sundu. Seri imalat kararı verilmeden evvel en çok beğenilen iki tasarımın 1:1 ölçekli prototipleri Avitaş'da imal edildi... Ön panjur ve tamponun cam elyafı takviyeli plastikten (FRP, Fiber Reinforced Plastic) seri imalatı da Avitaş A.Ş. tarafından yapılmaktadır.

Sac kalıp analiz, tasarım ve imalatları Form 2000 A.Ş.'de yapıldı. 3D Tarama hizmeti Cadem A.Ş.'den alındı. Yeni yapıştırma uygulamaları konusunda Sika'dan destek alındı.
Aşağıda, eskiz safhasından kalıp işlemeye kadar Fargo Hi-Ex'in ürün geliştirme aşamalarına ait bazı resimler görülmektedir:

Aşağıda, Fargo Hi-Ex'in ASKAM'ın çözüm ortaklarıyla yürütülen eş zamanlı mühendislik çalışmalarıyla 8 ay gibi kısa bir sürede nasıl geliştirildiğine dair bilgiler içeren, ASKAM Karoseri Aksamı ve Ar-Ge Müdürü Erdinç Karaüç ile yapılmış röportaj bulunmaktadır:

Kendinizden biraz bahseder misiniz?

Erdinç Karaüç: Yıldız Teknik Üniversitesi'nden 1983 yılında mezun oldum, askerliğe kadar 6 aylık bir süre için İzmir'de AKON Hidrolik firmasında 1000 Tonluk preslerin tasarımında çalıştım. Askerlik sonrası İstanbul HİDREL Hidrolik firmasının valf tasarım kısmında 1,5 yıllık bir çalışma sonrasında, idealimdeki otomotiv sektörüne adım atmış oldum. Eski Chrysler, şimdiki ASKAM firmasının Karoseri Aksamı geliştirme (Styling) kısmında proje mühendisi olarak göreve başladım.

FARGO Hi-Ex Projesi'ne nasıl başladınız?

Erdinç Karaüç: Tamamıyla farklı gözüken ve müşteri taleplerini karşılayabilen yeni bir kamyon geliştirme konusunda yönetim bize çok büyük destek verdi. Bize "siz istediğiniz gibi yapın, biz size sıkıştığınız yerde destek vereceğiz" dedi. Oturup, herkese görev tanımı yaptık...

Genelde otomotiv firmaları yeni bir model geliştirirken kurumsal kimliği korumaya çalışır ve yeni modelin belli açıdan eskilere benzemesini ve devamı niteliğinde olmasını ister. Yalnız anladığımız kadarıyla siz bu projede tam tersini hedeflemişsiniz? Önceki kurumsal kimlikten kurtulmak istiyorsunuz?

Erdinç Karaüç: Evet, firmamız ilk olarak Chrysler Kamyon İmalat ve Ticaret A.Ş. ismiyle kurulmuş ve üretim yapıyordu. Ocak 2002'de Amerikan Chrysler ile Alman Daimler Benz'in birleşmesi sonucu firmamız unvan değişikliğine giderek ASKAM unvanını aldı. Haziran 2003'te, Çiftçiler Holding'in şirket hisselerini tek başına devralmasıyla da yeniden yapılanma dönemine girdi.

Bu sebeple artık Chrysler ile bağımızın kalmadığını gösteren, ASKAM'a ait yeni bir model geliştirmemiz gerekiyordu; Bizim araçların klasik bir görünüşü vardı. Biz dedik ki, yeni bir araba yaptığımız zaman "bunu eski Chrysler yapmış olamaz" desinler. "Bambaşka birileri yaptı" desinler. Bu imajı vermemiz gerekiyordu.

Sonuçta müşterilerimize klasik görünüşe sahip olmayan yepyeni bir model sunduk ve çok memnun oldular.

Aracın markası tamamıyla size mi ait? ASKAM logosu ilk kez Hi-Ex modeli araçlar için mi geliştirildi? Hi-Ex, ne anlama geliyor?

Erdinç Karaüç: Fargo ve Desoto markaları bizim tescilli markalarımızdır. Fabrika Chrysler adı ile 3 yerli ortağa ait idi, bu ortakların araçları Dodge, Desoto ve Fargo adları ile üretilirdi. Mercedes Chrysler'ı satın alınca Dodge markası Amerikan Chrysler'ın tescilli markası olduğu için bu isimleri (Dodge ve Chrysler) kullanamama durumunda kaldık. Ancak teknik desteklerinin devamını sağlayacak yeni bir anlaşma yaparak adımızı ASKAM olarak değiştirdik. Yani ASKAM, araç markası değil şirket adıdır, araçlarımızın Markası Burunlu araçlarımızda Desoto burunsuz modellerde Fargo'dur. Hi-Ex ismi, aracın yüksekliği ve genişliğini vurgulayan High ve Extended kelimelerinin kısaltılması ile oluşturuldu.

Fargo Hi-Ex için temelde hangi fonksiyonel değişiklikler yapıldı?

Erdinç Karaüç: Biz bütün bayilerle konuştuk. Onlar genelde aracın alt yapısından memnundular. Kabin kısmında değişiklik yapılması gerekiyordu. Kabin kısmı dardı. Mercedes'le kıyaslıyorlardı. Mercedes'te çift yatak var. Bizim araçlarımızda ise yer darlığı sebebiyle şoför yatarken muavin yatamıyordu. Birisi otelde kalmak zorundaydı... Artık aracın çift yatağı var ve aynı zamanda yatakların olduğu bölüm piyasadaki en yüksek taban-tavan mesafesine sahip.

Motor ve şanzıman kısımlarında da bir değişiklik oldu; Artık araç MAN motoru kullanıyor. İnşaat sektöründe çalışan damperli modellere SN, uzun yollarda çalışan kargo tipi modellere LN diyoruz, ikisinde de kullanılan motor aynı MAN motorudur. SN Araçta PTO (Piyasada yavru şanzıman diyorlar) mevcuttur, makaslar LN araca göre daha kuvvetli, ayrıca çalışma ortamı nedeni ile hava emiş sisteminde siklon filtre kullanılmaktadır.

Aracın endüstriyel tasarımını nasıl yaptınız?

Erdinç Karaüç: Türeteceğimiz eski kabinin 3D optik taraması ve tersine mühendislik işlemleri Cadem A.Ş. tarafından yapıldı. Elde edilen yüzey datalarından faydalanarak aracın sac kabin tasarımı ana hatları tarafımızdan CATIA'da oluşturulduktan sonra 3D modeller panjur ve tampon tasarımı için çözüm ortağımız Avitaş A.Ş.'ne verildi. 3D taramadan elde edilen STL modeli de referans alarak, kabine uyum sağlayacak yeni ön panjur ve tamponun tasarımına geçildi.

TRITOP ile fotogrametrik ölçüm çalışması

ATOS II ile yüzey tarama çalışması.