|
İstanbul
Teknik Üniversitesi (İTÜ) ve İstanbul Sanayi Odası (İSO) işbirliği
ile yapılan ve 2003 Bahar dönemi mezuniyet projelerinden Çiğdem
Kaya'nın Hakan
Metal, Handles için tasarladığı ürün geçtiğimiz ay hayata
geçti ve İSO İkinci
Sanayi Kongresi'nde sunuldu.
 İTÜ
ve İSO işbirliği ile yapılan mezuniyet projelerinde tüm tasarımcı
adayları önce İSO tarafından belirlenen Küçük ve Orta Ölçekli
İşletmelerle (KOBİ) eşleştirildiler. Bu eşleşmeden sonra öğrenciler
firmaların üretim kapasitesini, üretim yöntemlerini, ürünlerin
pazarını ve rakiplerini inceleyerek birer tasarım iş tanımı
oluşturdular ve bu iş tanımı doğrultusunda tasarımlar yaptılar.
Çiğdem
Kaya'nın İTÜ'de mezuniyet projesi olarak tasarladığı Handy
isimli kapı kolu projesi Hakan Metal'in projeye olumlu yaklaşımı
ile üretilme yolunda ilerledi.
Handy'nin
çıkış hikayesi hem alternatif kullanımlar arayışına hem de
tüketici profilinin incelenmesine dayanıyor. Handy evrensel
tasarım (universal design) yaklaşımına sadık kalınarak tasarlanmaya
çalışılmıştır. Evrensel tasarım yaklaşımı 'kullanıcı' dendiğinde
sadece belirlenmiş ortalama boyutlarda sağlıklı insanları
değil, bedensel zorluk çeken insanları, sakatları ve yaşlıları
da düşünmekle başlamaktadır. Herkes yaşamının belirli bir
kesitinde yaşlanmaya ya da kalıcı ve/veya geçici sakatlıklara
bağlı olarak fiziksel zorluklarla karşı karşıya kalabilir.
Örneğin her kullanıcı hayatında mutlaka en az bir kez eli
kolu doluyken kapıyı dirseğiyle açmak zorunda kalmıştır. Evrensel
tasarım sakatlar için tasarım demek değildir, herkes için
tasarımdır. Dolayısıyla tasarımda dikkat edilmesi gereken
ürünün sakatlar için özelleşmiş görünen bir gereç kimliğine
büründürmemektir.
Evrensel tasarım yaklaşımı ile kapı kolu tasarlama çalışmasının
firmanın sadece tasarıma bakışı değil satışları açısından
da yararlı olacağı öngörülmüştür. Özellikle Kuzey Amerika
ve Batı Avrupa'daki yaşlanmakta olan nüfus evrensel tasarım
ile tasarlanmış ürünlerin pazar payı yakalama şansı olduğunun
göstergesidir.
 Handy'nin
tasarımında öncelikle beyin firtınası ve ilk eskizler yapılmış,
bunlar eş zamanlı olarak İTÜ öğretim üyeleri ve 2003 Bitirme
Çalışması Çekirdek Jürisi. Doç. Dr. Özlem Er ve Doç. Dr. Alpay
Er'den kritik alınmıştır. İlk eskizler, pazar araştırması,
kullanıcı araştırması, senaryo yazımı, evrensel tasarımın
kullanıldığı çeşitli ürünlerin incelenmesinin ardından tasarım
alternatif tutuş biçimlerini sağlayacak ama sakatlar için
özelleşmiş bir görsel kimlik kazandırmamaya da dikkat edecek
şekilde ilerlemiştir. Alternatif tutuş biçimi araştırmalarında
kapı kolunun paralizli, romatizmalı, kavrama zorluğu çeken
ya da eli olmayan kullanıcılar tarafından da kullanılacağı
göz önüne alınmıştır. Bilinen anlamda avuç ile kavrayarak
açılan kapı kolunun yumruk ile, açık avuç içi ile, dirsek
ile de açılması gerektiği düşünülmüştür. Bu çalışmalar sırasında
gelişen tasarım sürekli olarak model macunu ile yapılan maketçiklerle
denenmiştir.
Bu
maketçikler üzerinde tekrar Çekirdek Jüri ile çalışılmıştır.
Kapı kolunun yumruk ile, açık avuç içi ile, dirsek ile de
açılması için geniş ve konkav bir yüzeyin uygun olacağı düşünülmüştür.
Son halini alan tasarımın dijital modeli yapılmıştır. Bu modelin
Cadem A.Ş. sponsorluğunda ThermoJet
ile mum malzemeden hızlı modeli yapılmıştır. Bu master model
kullanılarak ise silikon
bir kalıp yapılmıştır.
Silikon kalıba polyester dökülüp polyester modeller kapıya
monte edilince alternatif tutuş pozisyonlarını sağlayıp sağlamadığı
denenmiştir. Bu aşamda yapılan İTÜ Bitirme Jürisi'ne yapılan
final sunumu ile Çiğdem Kaya mezun olmuştur.
 Projeye
birlikte devam kararı alınınca ürünün nasıl üretileceği üzerinde
çalışılarak tasarım yeniden gözden geçirilmiştir. Tekrar ele
alınan tasarımın yeni mum modelleri ThermoJet ile yapılmıştır.
Bu yeni ürünün kalıbının yapılması için dijital model Hakan
Metal tarafından kalıp üretim atölyesine gönderilmiş ve kalıbı
yapılan tasarımın üretimine başlanmıştır. Handy, İSO İkinci
Sanayi Odası Kongresi'nde "KOBİ'lerde Rekabet Gücü İçin
Pratik Yaklaşımlar" oturumunda sunulmuş ve sergilenmiştir.
Tasarımın lansmanı Hakan Metal'in katılacağı Köln Fuarı'nda
yapılacaktır.
|
