|
 İletişim teknolojilerini ilerlemesi ile her geçen gün daha da globalleşen bir dünyada yaşıyoruz. Globalleşme bize tüm dünyanın nimetlerini sunmasının yanında rekabeti de bir o kadar arttırıyor. Artık sadece lokal rakiplerimizle değil tüm dünya ile rekabet etmemiz, doğru projeler ile firmamızın kazanç sağlaması gerekiyor. Bu nedenle ürünümüzün maliyetini bilmek, maliyetimizi optimize etmek ve doğru teklif vermek her geçen gün daha da önem kazanıyor. Yanlış teklif vermemiz bize projeyi kaybetmemize ya da zararına üretim yapmamıza mal olabiliyor. Rekabetin katı kuralları karşısında işletmeler maliyetlerini kontrol edip; maliyetlerini nasıl azaltıp optimize edebileceklerinin yollarını arıyorlar.
Pazarın bu ihtiyaçlarına cevaben yazılım firmaları sac parçaların, kalıpların maliyetlerini hesaplayan yazılımlar sunuyorlar. Yazılımlar arasında kendi segmentinde tek olan FTI (Forming Technologies Inc.) firmasının çözümleri firmalara "somut ve açıkça kanıtlanabilir maliyet avantajları" sunuyor.
Yazının devamında sac parça maliyetlerinin nasıl hesaplandığı ve bu maliyetin azaltılması için gerekli yaklaşımların nasıl olduğunu inceleyeceğiz.
Malzeme Maliyetinin Hesaplanması
Sac parçaların maliyetinin hesaplanması için, temel olarak açınımının hesaplanması ve bu açınımın sac banda dizinimi yapılması gereklidir. Günümüzde çoğu firma bu işlemleri manüel yaparak zaman kaybetmekte ve optimum yerleşim alternafini deneme-yanılma yöntemi ile araştırmaktadırlar. Bu yöntem hatalara açık olduğu gibi optimum alternatife uzak sonuçlar verebilmektedir. Bu aşamada yapılacak çok küçük bir hata işletmelerin sac tüketim miktarı ile çarpıldığı zaman büyük kayıpların verildiğini ortaya çıkaracaktır.
Bu sürece odaklanmış yazılımlar kullanıldığında çözüm daha hızlı ve daha doğru olarak elde edilebilir. Parçanın açınım hesabı için malzeme karakteristikleri dikkate alınır, maliyetinin hesabı için de sac rulonun boyutu, parçalar arası ve bandın uç noktaları ile bırakılacak malzeme payları gibi imalata yönelik özellikler dikkate alınır. Bu bilgilere yaklaşık kalıp maliyeti eklenir ve parça başı maliyet hesaplanır. Ayrıca yazılımların sunduğu yerleşim alternatifleri arasından imalat teknolojimize uyan en iyi malzeme kullanım oranlı olanı seçilebilir.
Bu başlıkta en önemli maliyet kalemi olan malzeme maliyetinin hesabı anlatılmıştır. Maliyetin hesaplanması sonrasında, maliyetinizi nasıl düşüreceğimizin araştırmasına girebiliriz. Maliyet optimizasyonu için aşağıdaki yaklaşımlar kullanılabilir.
1. Malzeme Tipinin Değiştirilmesi:
Bu yaklaşımda maliyet avantajı olarak aynı statik özellikleri taşıyan daha ucuz sac kullanımı yolları aranır. Mevcut malzemenin FLD (Forming Limit Diagram) diyagramı incelenir ve yeni durumda ortaya çıkan FLD diyagramı incelenir. Eğer daha ucuz sac kullanılması halinde parçanın taşıdığı statik özellikler tolere edilebilir seviyede aynı ise daha ucuz sac kullanılır.
2. Malzeme Kalınlığının Değiştirilmesi:
Bu yaklaşımda aynı geometride daha ince sac kullanılması halinde parçanın taşıdığı statik özelliklerin değişimi izlenir. Örneğin, 2.5mm'lik sac kullandığımız bir parçada 2.25mm kalınlığında bir sac kullanıldığımız durumda parçanın FLD diyagramı incelenir. Eğer daha ince olan sac istediğimiz özellikleri taşıyor ise parçamızı daha hafife ve ucuza imal edebiliriz demektir.
3. Malzeme Kalınlığı ve Tipinin Değiştirilmesi:
Bu yaklaşım, yukarıda anlatılan yaklaşımın birleşimidir. Hem daha ucuz olan sac, hem de daha ince sac kullanılarak parça maliyetinin düşürülme yolları aranır.
4. Parça Geometrisinin Değiştirilmesi:
Parça geometrisinin değiştirilmesi yaklaşımında üzerinde çalışılan parçanın fonksiyonunu korumak şartı ile maliyetin nasıl azaltacağının yolları aranır.
Sac parçaların imalat safhasına baktığımızda açınımı yapılan parça, imalat kısıtları eklenerek (addendum) dizinimi yapılır. Dizinim alternatiflerinin optimumu seçilmesi sonrasında bu dizinim referans alınarak parça geometrisinde kullanıcının girdiği değerler dikkate alınarak değişiklik yapılır. Bu değişiklik dizinim pozisyonunda parçaların adım adım iç içe geçirilmesi şeklinde yapılır. Parçaların birbirine yakınlaştırılması ile parça geometrileri birbiri ile kesişir ve bu kesişimin parça geometrisi üzerine olana etkisi araştırılır. Kesişim bölgesini hem 3 boyutlu geometride hem de 2 boyutlu yerleşimde görerek incelenmesi gereklidir. Bu yaklaşım parçanın tipine bağlıdır, güvenlik parçalarında bunu yapamazken kimi parçalarda ciddi kazanımlar elde edilebilir. Yeni oluşan geometrinin analizi yapılarak aynı statik özellikleri taşıyıp taşımadığı analizi yapılır. Uygun bulunur ise devam edilir.
Parçada yapacağımız küçük kırpma işlemi, bize malzemeyi daha verimli kullanmamızı ve dolayısı ile maliyetimizi düşürme olanağı sağlar. Bu işlem sadece parçanın tek tarafında yapılabileceği gibi, her iki taraftan da geometrinin kırpılarak analizi yapılabilir.
5. Parça Üzerindeki En Küçük Radyüsün Değiştirilmesi:
Sac parçalar üzerindeki bir maliyet yaklaşımı da parça üzerinde en küçük radyüs hattının tespit edilmesi ve bunu daha büyük bir radyüs yapılmasıdır. Bu sayede daha az malzeme ile parça imal edilebilir çünkü teorik olarak; büyük radyüsün çevresi, aynı bölgeyi kaplayan küçük radyüs çevresi ve kollarının boyundan daha kısadır. Bu nedenle küçük radyüsün büyütülmesi ile daha az malzeme ile aynı geometri oluşturulur ayrıca daha az pres kuvveti ile aynı parça basılabilir.
Uygulanmış analiz sonuçları, yukarıda anlatılan yaklaşımlar ile parça maliyetleri üzerinde %20'ye varan iyileştirmeler yapılabileceğini bizlere gösteriyor.
Peki, gerçek hayatta bu yaklaşımları ülkemizdeki ana ve yan sanayi firmaları için nasıl adapte edebiliriz. Bu tip teknolojilerin kullanımı ülkemizde her geçen gün önemi artan Ar-Ge ve tasarım kabiliyetleri ile doğru orantılı artacaktır. Çünkü firmalar artık katma değer yaratarak uzun sürede kalıcılıklarını koruyacaklar, aksi durumda global rekabetin kurbanı olacaklar.
Bu tip teknolojiler hem ürün geliştiren tasarım mühendislerinin, kalıp tasarım ve imalat mühendislerinin, maliyet mühendislerinin en etkili hesap ve analiz çözümleridir.
Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. (Fiat) Başarı Öyküsü:
COST ENGINEERING bölümünde Forming Teknolojileri firmasının (FTI) sunduğu COST OPTIMIZER çözümü ile Malzeme Maliyetlerini DAHA FAZLA kontrol etmeye ve optimize etmeye başladılar.
FIAT TOFAŞ hedefleri:
- Malzeme maliyetlerini daha doğru tahmin edebilme yeteneğini geliştirmek & iyileştirmek
- Yan sanayilerine verilen araç parçalarının değerinin kısa sürede ve en doğru şekilde belirleyebilmek
FIAT TOFAŞ hedeflerine FTI'ın sunduğu ürün yelpazesinden doğru seçimi yaparak çözüm buldu.
Artık Maliyet Mühendisleri FTI'ın COST OPTIMIZER ürünü bölümlerinde kullanıyorlar ve ürünün kendilerine sunduğu AVANTAJLARI şöyle sıralıyorlar:
- Malzeme maliyetini DAHA DOĞRU OLARAK ve NET BİR ŞEKİLDE belirlemeye başladılar,
- Maliyetleri tahmin eden kişiden BAĞIMSIZ ve TUTARLI bir malzeme maliyetini tahmin edebiliyorlar,
- FİRENİN EN AZA indirilmesi için " Böyle olursa ne olur?" senaryolarını yenileyerek hızlı bir şekilde deneyebilme imkanına sahipler.
- Tedarikçilerle çalışırken ciddi bir REKABET imkanına artık sahipler.
- Malzeme kullanımında kendilerine DAHA FAZLA GÜVENİYORLAR.
- Ekip içerisinde, Ürünün kullanımı son derece PRATİK ve KOLAY olduğundan özel bir eğitime gerek duymadan çok kısa bir sürede devreye alabiliyorlar,
- HEDEF FİYATI DAHA DOĞRU belirleyebilme imkanına sahipler.
- FIAT TOFAS Fabrikası ürünün firmalarına sağladığı avantajı şu şekilde özetliyorlar:
- Daha ilk kullanımda başarılı bir ROI (Yatırımın kendini amorti etmesi)
- Daha ilk analizde %8'lik bir maliyet DÜŞÜŞÜ (Özellikle MVC & D200 projelerinde)
- Belirlenmiş fiyatta tedarikçilerle iyileştirilebilir bir kredibilite.
- Maliyet tahmininde YÜKSEK bir performans.
- Hesaplamalar için harcanan ZAMANDA gözle görülebilir bir DÜŞÜŞ ama MALİYET BELİRLEMEDE gözle görülür bir DOĞRULUK.
- Firma KARLILIĞINDA ciddi bir ARTIŞ.
Not: FTI yazılımı hakkında detaylı bilgiye www.cadem.com.tr ve www.forming.com adreslerinden ulaşabilirsiniz
İrtibat:
Cadem CAD/CAM Destek Merkezi A.Ş.
www.cadem.com.tr
Beylerbeyi Üsküdar İstanbul
Tel: (216) 557 64 64
Nilüfer, Hadanağa Bursa
Tel: (224) 484 24 47
Cadem A.Ş. hakkında:
1998 yılından beri faaliyet gösteren Cadem A.Ş. PLM çözümleri, mühendislik ve tasarım hizmetleri, optik tarama ve ölçüm sistemleri, hızlı prototipleme üzerine faaliyet gösteren bir teknoloji firmasıdır. IBM, Dassault Systemes, FTI, GOM, Cenit, 3D Systems gibi firmaların Türkiye'deki distribütörlüğünü ve uygulama mühendisliğini yapmaktadır. İstanbul ve Bursa ofislerinde faaliyet gösteren Cadem A.Ş., yüksek insan kaynakları profili ile Türkiye'deki bir çok firmanın danışmanlığını, proje ortaklığını ve PLM sistemi tedarikçiliğini ve eğitmenliğini yapmaktadır. |
