Viko için gerçekleştirdiğiniz Thea projesi nasıl başladı, devam etti ve sonuçlandı? ABD'ndeki projelerinizle ve çalışma ortamıyla karşılaştırmalı olarak bahseder misiniz?

Mirzat Koç: Viko ile 2003'teki ADesign Fuarı'nda tanıştık. Biraz önce söz ettiğim gibi "organik bağ"ı oluşturduğumuza inandığım müşterilerimden biri. Viko, sektöründe lider firmalardan birisi zaten. Arayışlarında belirledikleri hedeflere yönelik -biraz da beklentilerin üzerinde- bir çalışma oldu Thea. Açıklamakta fayda var sanırım.

Thea, Yunan Mitolojisi'nde güneşe hayat veren tanrıçanın adıdır. Bu ismi, projeye ve ürüne uygun olduğunu düşünerek seçtik. Tasarımlarımda ürünün formu, işleyişi ve anlamını belirlemenin yanında, adını da özenle seçmek çok önemlidir benim için. Tasarım süreci diğer müşterilerimle yaşadığımdan çok farklı değildi.

İnternet ve telefon teknolojileri sayesinde nerede ise yüz yüze görüşmeden geliştirdik projeyi. Viko'nun bünyesinde 15'e yakın Ar-Ge elemanı var. Onların göz ardı edilemez katkısı, ortaya çıkan ürün için çok önemliydi. Viko'da düzenlediğimiz birkaç "workshop" niteliğinde pazarlama, mühendislik, imalat vs gruplarla bilgi alışverişinden sonra edindiğimiz bilgilerle New York'a döndük.

Tüm süreci anlatmak pek uygun değil. Özetle söyle gelişti: Sektörü incelediğinizde Avrupa firmalarının nerede ise tüm köşeleri kaptığını görürsünüz. Piyasaya girmeyi düşündüğümüz aralık genelde Avrupa markalarının en baskın olduğu aralık. Rakip olabileceğimiz markaları ve özelliklerini belirledik, ürünlerinin her detayını analiz ettik. Bu aşamada rakiplerin tercih ettiği renklerden tutun da, ürünlerdeki hassasiyet oranlarına kadar -ürünün kalitesinin algılanmasına değer katan- birçok nokta konuşuldu, tartışıldı. Tüm bunlar ürün tasarımcısının her zaman gayri ihtiyarı düşündüğü konulardır. Belirlediğimiz tasarım kriterleri çerçevesinde çalışmalarımıza başladık. Eskiz çalışmaları, 3 boyutlu maketler ve 2 boyutlu sunumlar sayesinde projenin yönü belirlendi.

Bir sonraki aşamada CAD devreye girdi ve 3D hızlı prototiplerle projenin detaylarının çözümüne geçildi. İlk konseptleri - büyük bir cesaretle - 2004'te Frankfurt-Light & Building Fuarı'nda sergiledik. Oldukça büyük bir ilgiden sonra son ürün yönü belirlendi ve projenin bundan sonraki kısmını Viko kendi bünyesinde devam ettirdi. Bizim desteğimiz proje bitimine değin, detaylarla ilgili kontrol ve çözüm önerileri sunarak devam etti. Thea, böylece sektörde birçok yeniliğe adım attı. Her detayında kullanıcının ön planda tutulduğu, Türk tasarımcısının ve mühendisinin gurur duyacağı, taklit edilme korkusunu geride bırakıp, geleceğe yatırım yapacak üreticiler için örnek bir proje olduğu inancındayız.

ABD'ndeki projelerden en büyük farkı ise Viko yönetim kurulu başkanı Sn. Cahit Durmaz'ın bitmek tükenmek bilmeyen tecrübesi, deneyimi, enerjisi ve mükemmellik arayışlarının sürekliliğidir. Konuya hakim, stratejik kararları vermenin ötesinde bir mühendis olarak projeye katkıları imrenecek düzeyde; Böyle bir yönetici ile daha önce hiç çalışmamıştım... Thea, bugüne değin önerilmemiş detaylarla dolu bir çalışma oldu. Kullanıcılara görmeleri gerekmeyen detayları ustalıkla çözdükten sonra gizledik.

En büyük yenilik, her iki dik kenarında metal çerçeve altına yerleştirilmiş endirekt LED aydınlatmalar olmuştur. Aydınlatmanın konumu, karanlık mekana girildiğinde genelde kapının sağında/solunda olan anahtarın, ilk gördüğünüz, yan yüzeylerindedir. Buna ek olarak, Dimmer, Kapaklı-topraklı priz ve birçok diğer üründe de akıllı detaylar uyguladık. Bu çalışma ile sektörde lider Avrupa firmaları ile boy ölçüşecek kalitede bir ürün tasarladığımıza inanıyoruz. Ve taklit edilme korkusunu yaşıyoruz, keyifle!!

Konuyla ilgili olarak www.thea.com.tr adresinden daha detaylı bilgi alınabilir.

Thea'nın ana fikri-ruhunun yakalandığı ilk eskiz çalışma.

Thea tasarım sürecinde ortaya çıkmış bazı eskiz çalışmaları.

Thea tasarım sürecinde ortaya çıkmış eskiz defterinden bir alıntı.

Thea lansmanı sırasında kullanılan sunum duvarı. (Stand tasarımı: Akın Nalca Grubu)

Piyasaya sürülen, karanlık ortamda yan altlardan endirekt aydınlatma ile varlığını belli eden THEA.

Viko/Thea projesi'ne benzer olarak Türkiye'deki yeni ürün geliştiren ana sanayi firmalarına benzer danışmanlık hizmetleri vermeye devam edecek misiniz? Geleceğe yönelik planlarınız nelerdir?

Mirzat Koç: Elbette, amacımız Thea gibi ürünlerle yalnız Türkiye'ye değil, Dünya'ya sesimizi ve kapasitemizi duyurmak.
Thea'yi Avrupa'da ve Türkiye'de gösterdiğimiz bayiiler ve mimarlar, bunun bir Türk tasarımı ve mühendisliği olduğuna inanmıyorlar.
Bu tür duyguları yaşamak gurur verici elbette. Büyük bir markalaşma rüzgarının estiği Türkiye'de, Thea gibi daha nice markalar geliştireceğiz...
Hangi sektör olduğu çok önemli değil açıkçası. İnsana ulaşmaya çalışan ve hayatı iyileştiren, anlamlı kılan her üründe katkımızın olacağına inanıyorum.
Gelecek, ürün tasarımcıları olarak zaten içinde bulunduğumuz bir dönem. Şu an masamızda olan tasarımlar insanlara en erken bir yıl sonra ulaşacak.
Dolayısı ile çok uzak olmasa da geleceği kurgulamakta ve şekillendirmekteyiz zaten. Proje bağlamında yapmak istediğim, aklıma gelen birkaç fikirden bazıları:
Vespa tarzı bir Türk klasiği ve IKEA için hapishanelerde üretilmiş bir çocuk beşiği. İkincisi için bir üniversitenin veya derneğin organizasyon desteğine ihtiyacım var sanırım.
Ve elbette, İstanbul'da bir tasarım ofisi... O da çok uzak değil zaten.

Dünya çapında rekabetçi yeni ürünler geliştirmeye çalışan firmalara neler tavsiye edersiniz?

Mirzat Koç: İnovasyon kültürü oluşturmak; Bu tanımlama rekabet stratejileri belirleme ve karlılık sistemini muhafaza etmeye çalışmak kadar önemlidir. Yeni kuşak yöneticilerin üstlenmesi gereken önemli rollerden birisidir. Üretim sistemleri ve teknolojinin her gün herkese daha ulaşabilir olduğu bir dönemde inovasyon en büyük silah konumundadır.

Uzun soluklu büyüme planları yapanlar ve marka oluşturma çabası içinde olanların şirket kültürü içerisine yenilikçiliği enjekte etmeleri gerekmektedir. Özgün ve kaliteli ürünler üreterek, taklit eden değil de taklit edilen olma konumuna gelmeleri ve bu "korkuyu" yaşamalarını diliyorum. Ayrıca projelerinde ürün tasarımcıları ile daha çok çalışmalarını öneriyorum.

Ürün tasarımcısı bir ürün/nesne ile insanlar/kullanıcılar arasındaki en doğru bağlantıdır. Her ikisinin de iyiliğini ister. Türkiye'de Dünya kalitesinde işler çıkaran ürün tasarımcıları var. Onlara şans versinler ve istifade etsinler.

Son olarak, yeni ürün tasarımı konusunda kariyer yapmak isteyen gençlere önerileriniz nelerdir?

Mirzat Koç: Her tasarımcı adayı için işleyen bir formül olduğunu sanmıyorum. Bulunduğunuz yer, eğitmenleriniz, yaşam koşullarınız; Her şeyin bu örgüde etkisi var.

Örgüyü anlamlı kılmak ve işlemek kişinin kendi elinde. Tasarımda üniversite eğitimi emeklemek gibidir ve kişisel gelişim için öyle de olmalıdır. Maraton koşmak için ise önce yürümek ve daha sonra uzun soluklu ve sistemli koşmayı öğrenmek gerekir. Her gün yeni bir şey öğrenmek çok keyifli ve herkesten öğrenecek bir şeyler olduğuna inanıyorum.

Teknolojiyi insana uyarlamak çok önemli. Tersi değil. Bilgisayar artık bir üstünlük olmaktan çıkmıştır. Yeni mezun tasarımcıların birçoğu bu aletleri çok iyi kullanır durumda zaten.

İçlerinden gelen sese kulak versinler ve rüyalarını gerçekleştirmeye çalışsınlar; "Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz."

İlgili haber:

14-06-2005 > VİKO'nun "Thea" markasıyla yeni piyasaya sürdüğü aydınlatma anahtarı, dünyaca ünlü Türk tasarımcı Mirzat Koç'un çizgileri ile 15 kişilik VİKO tasarım ve Ar-Ge ekibinin yoğun çalışmaları sonucu bir buçuk yılda geliştirildi