3. Kullanıcı profilin tanımlanması

Aracın müşteri profili ve kullanım şartları değişiklik gösterdiği için bütün kullanım bölgelerindeki koşulları kapsayacak şekilde ortak bir tasarımın yapılması gereklidir. UZEL'in satış yapmayı planladığı her bölgenin kullanıcı profiline göre traktörlerin yıllık çalışma saatleri ve kullanılan ekipmanlar belirlenerek istatistiksel bilgileri toparlanıp ve hedef kullanıcı profili ve kullanım şartları seçilmiştir.
Bir aracın veya parçanın çalışma dayanımının saptanabilmesi için gerekli dört parametre Şekil 6'de verilmiştir. [4]

Şekil 6. Hızlandırılmış Araç Testleri Yöntemleri

Bunlar çevre koşullarının da dahil olduğu aşağıdaki parametrelerdir;

• yükleme durumu,
• ürünün geometrisi,
• malzemesi,
• imalat özellikleridir.

Uygun bir tasarımın gerçekleştirilebilmesi için de, çalışma sırasında karşılaşılan dış yüklerin, ürünün kritik bölümlerine etkiyen lokal gerilmelerin, malzemenin yorulma davranışıyla ilgili özelliklerinin bilinmesi gereklidir.

Tablo 2. Traktör kullanıcı profiline bağlı olarak oluşturulan Çalışma Çevrimi

Test konusu araç olan traktör için hangi şartlarda test edileceği traktörün gerçek şartlarda nasıl ve hangi amaçla kullanıldığına bağlıdır. Çalışma şartları traktörün boyutuna, özelliklerine ve kullanılan ekipmanlara göre farklılık göstermektedir. Traktörün kullanıldığı tarlaların toprak yapısı ve arazi koşulları traktörün maruz kaldığı hasarların tanımlanmasında önemli faktörlerdir. Traktör tarla sürmek dışında, römork ile beraber toprak, asfalt ve kumlu gibi farklı özellikte yollarda taşımacılıkta da kullanılmaktadır. Ayrıca hava şartları traktörün çalışmasını etkileyen diğer önemli faktördür. Tüm özellikler bir araya getirildiğinde çok parametreli bir kullanıcı profili Tablo 2'de karşımıza çıkmaktadır. Tabloda belirtilen çalışma şartları yerel pazara yönelik olarak hazırlanmıştır. Hangi yollarda ve tarla işlemi Tabloda belirtilen çalışma çevriminde Taşıma ve Tarla başlığı altındaki çalışma şartları % 100 traktör çalışmasını temsil etmektedir. [3]

Yol pürüzlülüğü başlığı altındaki çalışmalar ise taşımanın alt aşamalarıdır. Traktörün taşıma sırasındaki her bir durumu için belirtilen yol pürüzlülüklerinin hepsinde çalışmalıdır ve her bir taşıma kendi içinde tüm yol pürüzlülük çalışması için değerlendirilmelidir.

Veri toplama işlemi sırasındaki hava şartları Tablo 2'de belirtilmiştir.

4. Gerçek saha verilerinin toplanması

Traktörün hızlandırılmış ömür testini yapmak için gerekli test parametrelerini oluşturmak amacıyla traktör ile normal çalışma şartlarında ivme değerleri ölçülmüştür.
Traktör üzerinden gerçek saha verileri ve eşdeğer test yükünü oluşturabilmek için test pistindeki veriler ivme olarak toplanmıştır (Şekil 7).

Şekil 7. Gerçek Saha ve Test Pisti Verilerinin Toplanması.

Traktör değişik şartlarda çalıştırılmış ve üzerine 4 farklı noktaya yerleştirilen 3 eksenli ivme ölçerler ile ivme değerleri ölçülmüş ve kaydedilmiştir. Veri toplama işlemi 3 eksenli 100 mV/g hassasiyete sahip 4 adet ICP ivme ölçer kullanılarak yapılmıştır. Örnekleme hızı 2048 S/s olarak ayarlanmıştır. Traktör üzerine yerleştirilen ivme ölçerlerin kabloları on iki kanallı veri toplama cihazına bağlanarak en rahat çalışmayı sağlayacak şekilde traktör üzerine sabitlenmiştir (Şekil 8).

Şekil 8.  Veri Toplama Cihazı ve Yazılım

Traktör eksenleri Şekil 9'daki gibi alınmıştır ve ivme ölçerlerin yerleştirilme durumuna bağlı olarak eksenlerin doğru olarak tanımlanabilmesi için veri toplama programında değişiklik yapılmıştır.


Şekil 9.  Traktör Eksenleri ve İvme Ölçerlerin Yerleşimi

İvme ölçerler 3 numaralı noktada traktör eksenleri ile çakışık olarak yerleştirilmiştir. Bunun dışındaki noktalarda (1,2,4) ivme ölçerler Şekil 10'daki yerleştirilmiştir.

Şekil 10. İvme Ölçerlerin Eksen Bilgileri

Veri toplama işlemi, traktörün normal şartlarda ömrü boyunca kullanıldığı durumlar göz önüne alınarak oluşturulan bir çalışma çevrimi doğrultusunda yapılmıştır. Oluşturulan tabloda ölçüm almak için gerekli çalışmalar aşağıdaki gibidir;

• Römork doluluk oranının değişimleri göz önüne alınarak değişik yol karakteristiklerinde "TAŞIMA" yapılması,
• Çiftçinin ihtiyacına göre yapılan "TARLA İŞLERİ" nin yapılması,
• "TEST PİSTİ" nde  çalışma yapılması.
  

Ölçümler yol, tarla ve bumptrack pistinde 30'ar saniyelik süreler boyunca alınmıştır. Test pistinde yapılan ölçümler haricindeki çalışmalarda traktörün her çalışma şartı için iki ölçüm alınmıştır (traktörün çalışma hızı ve yol karakteristiğinin izin vermediği durumlarda sadece bir veri alınmıştır).
Alınan verilerin sayısal olarak dağılımı aşağıdaki gibidir;

• Yol verileri: xx
• Tarla verileri: xx
• Bumptrack test pisti verileri: xx
  

Toplam: xxx adet ölçüm alınmıştır.

4.1. Yol verileri

Yol verileri değişik viteslerde ve devirlerde farklı yol karakteristikleri denenerek römorkun dört çeşit doluluk oranına göre alınmıştır. Yol çeşitleri;

• Düz Asfalt
• Mıcırlı Asfalt
• Toprak Yol
• Köy Yolu

Römork doluluk oranı (%xx dolu römorkta x ton, %xx dolu römorkta x ton ve %xx dolu römorkta x ton çakıl bulunmaktadır);

• Boş römork
• % xx dolu römork

4.2.  Tarla verileri

Tarla verileri  farklı ekipmanlar kullanılarak değişik vites ve devirlerde alınmıştır. Kullanılan Ekipmanlar;

• Pulluk
• Tırmık
• Kazayağı
• Mibzer
• Gübre Makinesi
• İlaçlama makinesi

4.3. Test pisti verileri

Test pistinde alınan değerler sırasında saha şartlarını oluşturmak için traktörün ön ve arka tarafında ağırlıklar kullanıldı. Traktör sürücüsüz olarak test pistinde farklı durumlarda çalıştırılmış ve saha testlerindeki aynı noktalardan veriler toplanmıştır.