Espirili uçak tamir ve bakım raporları:

Pilotlar her uçuştan sonra, uçuş sırasında karşılaştıkları ve tamir edilmesi ya da ayarlanması gereken sorunları tamir bakım personeline bildirmek için bir form doldurur. Pilotların doldurduğu bu formları daha sonra tamir bakımcılar okur ve sorunları giderir. Sonra da formun alt kısmına gerçekleştirilen düzeltici faaliyeti yazarlar ve pilotlar bir sonraki uçuştan önce bu formları ve tamircilerin notlarını okur.

Yer personelinin ve tamir bakım personelinin espri anlayışı olmadığını söylememek gerekir. Aşağıda, QUANTAS pilotlarının gerçek arıza ve şikayet bildirimleri ve tamir bakım mühendislerinin tamir sonrası cevapları yer almaktadır.

Bu arada, Quantas havayolları kurulduğu günden bugüne dek hiç kaza geçirmemiş tek büyük havayolu şirketidir.

P = Pilotun arıza bildirimi.
S = Tamir bakımcının tamir sonrası notu.

P: Sol iç tekerleğin kısmen değiştirilmesinde fayda var.
S: Sol iç tekerlek kısmen değiştirildi.

P: Test uçuşu OK, fakat otomatik iniş biraz sert.
S: Bu uçakta otomatik iniş sistemi yok.

P: Kokpitte bir şey gevşemiş.
S: Kokpitte bir şey sıkıştırıldı.

P: Ön camda ölü böcek var.
S: Canlı böcek sipariş edildi.

P: Otomatik pilotu sabit yükseklikte uçuşa ayarlayınca dakikada 100 metre alçalıyor.
S: Böyle bir problem gözlenmedi. (uçak yerdeyken test edilmiş)

P: Sağ tekerlek hidroliğinde yağ kaçağı olduğunu gösteren bir yağ birikintisi var.
S: Yağ birikintisi temizlendi.

P: DME"nin volümü inanılmayacak kadar yüksek.
S: DME"nin volümü inanılabilir seviyeye ayarlandı.

P: Gaz manivelası kilitleri kapatılınca manivela yerinden oynamıyor.
S: Kilitler zaten o işe yarar.

P: IFF çalışmıyor.
S: IFF, OFF konumundayken asla çalışmaz.

P: Sanırım camda çatlak var.
S: Sanırım haklısın.

P: 3 numaralı motor kayıp.
S: Biraz araştırınca motorun sağ kanatta takılı olduğu anlaşıldı.

P: Lövyeyi ileri itince uçak saçmalıyor.
S: Kendine çeki düzen vermesi, doğru dürüst uçması ve ciddi olması için uçağa ihtar verildi.

P: Radardan mırıltılar geliyor.
S: Radar havlaması için yeniden programlandı.

P: Kokpitte fare var.
S: Kedi install edildi.

Dünyanın en komik kazası:
Bir duvarcı ustasının şantiyede başına gelen kaza ile ilgili şefine yazdigi mektup:
Sayın şantiye şefim; İş kazası tutanağına planlama hatası diye yazmıştım. Bunu yeterli görmeyerek ayrıntılı anlatmamı istemişsiniz. Şu anda hastanede yatmama neden olan olaylar aynen aşağıda anlattığım gibi olmuştur:

Bildiğiniz gibi ben bir duvar ustasıyım. İnşaatın altıncı katındaki işimi bitirdiğim zaman biraz tuğla artmıştı. Yaklaşık 250kg kadar olduğunu tahmin ettiğim bu tuğlaları aşağıya indirmek gerekiyordu;

• Aşağı indim, bir varil buldum, ona sağlam bir ip bağladım ve ardından altıncı kata çıktım.
• İpi bir çıkrıktan geçirip ucunu aşağıya saldım.
• Tekrar aşağıya indim ve ipi çekerek varili altıncı kata çıkardım.
• İpin ucunu sağlam bir yere bağlayıp tekrar yukarı çıktım.
• Bütün tuğlaları varile doldurdum.
• Aşağı indim, bağladığım ipin ucunu çözdüm.
• İpi çözmemle birlikte birden kendimi havalarda buldum. Nasıl bulmayayım? Ben yaklaşık 70 kiloyum. 250 kilogramlık varil süratle aşağıya düşerken beni yukarı çekti. Heyecan ve saşkınlıktan ipi bırakmayı akıl edemedim.
• Ben yukarı çıkarken yolun yarısında, aşağı inmekte olan tuğla dolu varille çarpıştık. Sağ iki kaburgamın bu sırada kırıldığını sanıyorum.
• Tam yukarı çıkınca, iki parmağım iple beraber çıkrığa sıkıştı; Parmaklarım da bu sırada kırıldı.
• Bu esnada yere çarpan varilin dibi çıktı ve tuğlalar etrafa saçıldı. Varil hafifleyince, bu sefer ben aşağı inmeye varil ise yukarı çıkmaya başladı ve yolun yarısında yine varille çarpıştık! Sol bacağımın kaval kemiği de bu sırada kırıldı.
• Yere inince can havli ile ipi bırakmayı akıl ettim. Bu sefer de başımı yukarı kaldırdığımda boş varilin süratle üzerime geldiğini gördüm! Kafatasımın da böyle çatladığını sanıyorum. Bayılmışım, gözümü hastanede açtım.

Her teknik her yerde başarılı olmayabilir!:

Devam etmekte olan bir minare inşaatında iskelenin çökmesi sonucunda yukarıda mahsur kalan bir inşaat ustasını kurtarabilmek için çevredekiler yeterince uzun bir merdiven bulamamışlar. Yeniden iskeleyi kurmak da çok zaman alacak gibi gözüküyormuş. Minare ustası yukarıda saatlerdir aç susuz beklemekten yorgun düşmüş ve pek dayanacak hali de kalmamış. Oradan geçmekte olan Temel, aşağıda bekleşen kalabalığı görünce olanları merak edip yanaşmış ve durumu öğrenince büyük bir kararlılık ve ciddiyetle hemen uzun bir halat getirmelerini istemiş. Ardından temin edilen halatın ucuna bir ağırlık bağlayıp kuvvetlice sallayarak ustanın olduğu yere kadar fırlatmayı başarmış. Çevredekiler ise bir halat ile tepede mahsur kalan ustayı nasıl kurtaracak diye Temel'i meraklı bakışlarla izliyorlarmış. Usta, halatı yakaladıktan sonra Temel kendinden emin bir şekilde aşağıdan bağırmış;
- Halatı sıkıca tut, sakın ha bırakma daa!...
Çaresiz yardım bekleyen minare ustası nasıl kurtulacağını henüz anlayamamış ama yine de doğan bu kurtulma ümidiyle halata sıkıca yapışmış ve,
- Tamam, sıkıca tuttum!
diye aşağıya bağırmış.

Ardından bizim Temel, halatı olanca kuvvetiyle çekmiş. Tabii zavallı minare ustası da saniyeler geçmeden aşağı düşüp oracıkta parçalanıp ölüvermiş!
Olayın dehşetini gören halk, hemen Temel'e çıkışmış;

- Temel! Ne yaptın?! adamcağızı pisi pisine öldürdün?!

Olanlara herkesden çok daha fazla şaşıran Temel ise hemen şu savunmayı yapmış:

- Uyy! Ha daha geçen gün aynı yöntemle kuyuda mahsur kalmış bir adamı kurtarmıştık! Vallahi burnu bile kanamamıştı!..

Bu fıkradan alınması gereken ders: Mükemmel sonuç verdiği bilinen bir tekniği veya teknolojiyi farklı bir uygulamada kullanmadan evvel bir kez daha düşünün; Zira, her teknik her yerde başarılı olmayabilir :)

Standartlar silsilesi ve tasarıma etkileri:

Kennedy uzay araci firlatma rampasina baktigimizda, asil yakit tankinin her iki yaninda iki büyük füzenin yer aldigi dikkatimizi çeker. Bunlar SRB (Solid Rocket Boosters) olarak adlandirilir ve Thiokol sirketi tarafindan Utah'taki fabrikasinda üretilir. Bunlarin genisligi yaklasik olarak 5 feettir.
Aslinda bunlari tasarlayan mühendisler daha fazla genislikte yapmayi istemisler, ama yapamamislar... PEKI NIYE?

• SRB'ler fabrikadan firlatma rampasina trenle gönderilmek zorunda oldugundan bu istekleri gerçeklesememis. Bahsedilen tren yolu dagdaki bir tünelden geçmektedir ve SRB'ler yolun genisliginden hafifçe daha genis olan bu tünelden geçmek zorunda oldugundan, bahsettigimiz genislik de yaklasik olarak tren raylarinin arasindaki genislik olan 4 feet 8.5 inc'ten biraz fazladir.
• ABD'deki raylarin genisligi NEDEN 4 feet, 8,5 inc'tir?...
  Bu oldukça ilginç bir mesafe.. NEDEN acaba tam olarak bu ölçüde?...
• Çünkü Ingiltere'de de bu sekilde ve raylar ilk defa sürgündeki Ingilizler tarafindan yapilmis..Peki NEDEN Ingilizler bu genisligi kullaniyorlarmis ?
• Çünkü ilk tren raylarini yapanlar eski tramvaylari yapan kisilermis ve bu genislik de onlarin kullanmis olduklari genislikmis...
  NEDEN acaba özellikle bu uzunlugu kullaniyormus bu adamlar?
• Çünkü bu adamlar, tekerlerkler arasindaki bu mesafey eskiden beri at arabalarini yaparken dikkate aliyor ve tramvaylari yaparken de ayni sase genisligi ve araç gereçleri kullaniyorlarmis...
• Güzel. O zaman, at arabalarinda tekerlekler arasinda NEDEN bu ilginç ölçüyü dikkate aliyorlarmis?...
• Çünkü diger bir ölçü kullandiklarinda eski bir Ingiliz yolunda araba bozuldugunda, yol izleri arasindaki mesafeye uyacak sekilde ölçüyü tutturmak zorundaymislar.
• Iyi de, acaba KIM bu eski yollari yol izlerini böyle olusturacak sekilde yapiyormus?
• Avrupa'daki (ve Ingiltere'deki) ilk uzun mesafeli yollar Roma Imparatorlugu tarafindan kendi savasçilari için yapilmis ve o zamandan beri kullanila gelmekteymis.
• Bu yol izleri NEDEN bu sekildeymis?...
• Çünkü Roma Imparatorlugu'nun ilk savascilarinin arabalari bu ilk tekerlek izlerini olusturmuslar ve digerleri de arabalarinin tekerleklerinin zarar görmesinden korktuklarindan, bu izlerin üzerinde gitmesini saglayacak sekilde iki tekerlek arasindaki mesafeyi taklit etmek zorunda kalmislar.
• Iste bu nedenle, Roma imparatorlugu için ya da Roma imparatorlugu tarafindan yapilan at arabalarinin hepsi, tekerlekler arasindaki bu mesafeyi koruyacak sekilde ayni ölçülerdeymis...
• ABD'deki standart ray genisligi olan 4 feet, 8,5 inc ölçüsü Roma imparatorlugu savas-arabalarinin yapilis kurallarindan türemis gelmis!...
• Peki Romalilar NIYE böyle bir ölçü tutturmuslar?... 4 feet 8.5 inc'i NEREDEN bulmuslar?
• Roma imparatorlugu'nda savas arabalari, arabanin eni, tam olarak iki atin kalcasi arasindaki mesafeye esit olacak sekilde yapilmistir!...

Böylece ulastigimiz yanit, en basta sorulan sorunun yanitidir. Yani sonuç olarak, dünyanin en gelismis ulasim sisteminin firlatma füzelerinin dizayni, iki bin küsur yil önce bir atin kalcasinin genisligi ile belirlenmistir...

Mühendislerdeki davranış farklılıkları:

"The Philadelphia Inquirer" isimli günlük Philadelphia gazetesinin köşe yazarı Ann Landers, mühendisler ile ilgili bir yazı yazıyor ve akrabaları mühendis olan okurlarından gelen mektupları ikinci yazısına konu ediyor.
İşte gelen mektupların bir kısmı:

• Houston'dan yazan bayan (eş): Ömrümde ilk defa bir köşe yazarına mektup yazıyorum. Yazınızda sorduğunuz, Mühendisler farklı mıdır? sorusuna KESİNLİKLE diye cevap veriyorum; Babam, 4 amcam ve 3 erkek kardeşim mühendis. Mühendisler farklı yetiştiriliyorlar. Mühendisler mantıklı, dakik ve çok iyi problem çözücüdürler, ancak insan unsuru hakkında çok az şey bilirler. Mühendis eşim hayat arkadaşı olarak çok iyidir, ancak iş duygularını açıklamaya gelince ona ancak 10 üzerinden 4 verebilirim.
• Arizona: Mühendisler farklıdır. MIT mezunu olan mühendis kocam, yeni aldığım eteğimin sırt kısmının 5 mm kısa olduğunu ilk bakışında söyler. Banyodaki fayans düzgün döşenmemiş ise hemen ölçerek ispat eder. Sıkışan bir pencere panjurunu derhal tamir eder. Ancak, ben öldürücü bir migren ağrısı ile evin içinde sürünüyor isem hiç fark etmez.
• Santa Barbara: Mühendis olan kocamın hayatın gri alanlarına hiç toleransı yoktur. Her şeyi mutlak olarak görür: Siyah veya beyaz, doğru veya yanlış, evet veya hayır. Asla "olabilir" değil. Asla neşeli değildir, ancak hiçbir zaman depresyona da girmez. Her şey mükemmel düzen içinde olmalıdır, aksi halde fatura acı ödenir. Böyle bir erkek ile yaşamak kolay değil.
• Chicago: Karım bir mühendis. Dakik, analitik ve görüşlerinde kesindir. Düşünmeden konuşmaz. Kendinden çok emin ve buz kadar soğuktur. Beni hasta ediyor. Sonraki karım boş kafalı ve moron olacak ve kurtulmuş olacağım.
• Carbondale: Haklısınız, mühendisler farklıdır. 35 senedir benimki ile çok mutlu bir evliliğim var. Adım atmadan önlerine bakarlar ve dengeli evlilikleri vardır.Huy olarak problem çözücü, hassas ve sevgi doludurlar. Mühendis kocasından şikâyet eden hanım yanlış erkek ile evlenmiş, yanlış meslek ile değil.
• Durham: Kocam gözlükçüdür ve bir mühendis müşterisi olmasından nefret eder. Mühendisler gözlüğe bakar bakmaz milimetrenin kaçta biri kadar hatayı hemen görürler ve yenisini isterler.
• St. Paul: Ben bir iç-dekorasyoncu mimarım. Mühendisler farklıdır. Bir parça halı satın almak için iki ayını harcayan bir müşterim olduğunda onun mühendis olduğunu hemen anlarım. Çünki halının nasıl yapıldığını ve ne kadar dayanacagını bulmak ile meşguldür. Dünyanın mükemmelcilere ihtiyacı vardır, ancak mühendisler ile çalışmak insanı öldürüyor.
• Indianapolis: Mühendis kocam bana çiçek göndermez. Hatta bazı günler hiç konuşmayız bile. Ancak, gömleğinin cebi kalem ve gözlük kılıfı ile dolu, sönük kravatlı buruşuk pantalonlu adamı bildiğim hiç kimse ile değişmem. Sadık, namuslu, güvenilir ve gerçekçidir. Asla beni aldatmaz ve yalan söylemez. Bugünlerde bunlar çok değerlidir.
• Şehir belli değil: 30 sene önce bir mühendis ile evlendim. Evliliğimiz bir duygusal çöplük. Eğer çocuklarımız onun programlayabileceği robotlar olsa idi çok daha iyi baba olurdu. Mühendisler her şeyi çözebilir, ancak insan olma ve sevme hariç.

DEĞERLENDİRME:
Köşe yazısına verilen cevapları iki grupta değerlendirebiliriz:

• Birinci grup doğrudan mühendislerin davranışı ile ilgili olanlar.
• İkinci grupta ise mühendis olan kişilerin kendi kişisel karakterleri ile ilgili olanlar.

İkinci grup yazılar şahsî olduğundan değerlendirmemizin dışında tutulmuşlardır.

• Olumlu ortak kanaat:
  Mühendisler; zeki, dakik, çok iyi problem çözücü, baktıklarını gören, mükemmelci, düşünmeden konuşmayan, önüne bakmadan adım atmayan ve dayanıklı özelliklere sahiptirler.
• Olumsuz ortak kanaat:
  Mühendislerin insanî tarafları zayıftır ve duyguları ifade edemezler