2.2. Styling
Cer Dairesi (*) Başkan yardımcısı yüksek mühendis Nurettin Erguvanlı, yüksek mühendis Ercan Türer ve yüksek mimar Kemal Elagöz'den oluşan Styling Grubu'nun en önemli görevi aracın "biçimi" olacaktır (Şimşek, 2006. s72).
Şekil 3. Styling Grubunun yapılanması
Ancak bu noktada en önemli soru Styling Grubu'nun aracın "biçimi"ni nasıl yapacağıdır. Çünkü makine mühendisliğinin o tarihteki müfredatı ve o tarihteki mühendislik çabası, biçim konusunda yöntem ve deneyim sahibi değildi. Bu yüzden biçim konusundaki yöntemlerin mimarlık disiplini ile alınması planlanmış olmalı. Bu yüzden projeyi yürütmesi düşünülen 22 mühendis arasına bir de mimar alınmış olmalı. Ama varsayım kesin olarak ispatlanabilir değildir çünkü bu konuda bir belge yoktur.
Styling'in belirli bir yöntem bilgisi ve tecrübesi doğrultusunda yapıldığını gösteren en önemli kanıt aracın 1/10 ölçeğinde yapılan alçı modelidir. Bu modellerin geliştirilmesi elde bulunan Chrysler, Fiat ve Chavrolet modellerinin incelenmesi ile yapılmıştır (Sağın, 2004).
Şekil 4. Aracın 1/10 modeli
Yapılan birkaç 1/10 model içerisinden birisi seçilerek, 1/1 modelin yapılma aşamasına geçilmiştir:
"Karoser için hazırlanan 1/10 ölçekli maketlerden seçilen 1/1 ölçekli alçı modeli yapıldı", (Sağın, 2004).
Şekil 5. Aracın 1/1 modeli
Alçıdan model yapma makine mühendisliğinde kullanılan bir yöntem olmamasına rağmen Devrim Araba'larının yapılmasında kısa sürede profesyonelce yapılması bu işlerin projede yer alan yüksek mimar Mustafa Kemal Elagöz tarafından yapıldığı varsayımını güçlendiriyor.
Peki Mustfa Kemal Elagöz'ün bu konuda başarılı olabilmesi için gereken donanıma sahip olduğu nasıl söylenebilir? Mustafa Kemal Elagöz, mimarlar odası kayıtlarına göre 1928-2002 yılları arasında yaşamış, 1941 yılında Güzel Sanatlar Akademisi'ne girmiş, bugünkü adıyla Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, ve buradan yüksek mimar olarak mezun olmuştur.
Mustafa Kemal Elagöz'ün estetik ve sanatsal yönünü en doğru bir şekilde ortaya koyan eseri, 1949 yılında amerikan başkanı Harry S. Truman'a gönderdiği 7.5cm x 10cm ebatlarındaki büstüdür:
Şekil 6. Amerikan başkanı Truman'ın büstü
Mustafa Kemal Elagöz'e alçı model aşamasında çok iş düşmesine rağmen, biçim verme süreci diğer mühendislerin katılımı ile bir ekip çalışması şeklinde gelişmiştir:
"Çiziyoruz, bir biçim veriyoruz. Bir bakıyoruz, Ford'un bilmem ne modeline benzemiş. Bir tane daha üretiyoruz. Olmadı, bu da Opel'i andırdı. Haydi o da çöpe. Sonunda tümüyle bizim olan bir biçim üretmeyi başardık", (Sağın, 2004).
Eldeki teknik olanaksızlıklar projenin bir çok aşamasında değişik sorunlar çıkartmıştır. Buda araçların tasarımını etkileyen önemli bir faktör olmuştur. Aracın gövdesinde kullanılacak sacların basılması için presler olmadığı için bu işlem için büyük krikolar kullanılmıştır. Metal kalıp alma olanağı olmadığı için gövde parçalarının kalıpları alçı modelden beton kalıp almak sureti ile yapılmıştır. Bu olanaksızlıklar araç gövdesinin bombeli ve kavisli olmasına olanak vermemiştir.
Şekil 7. Gövde saclarının beton kalıplar üzerine kriko yardımı ile çekilmesi
(*) Cer, Arapça'da "çekmek, sürüklemek" anlamına gelir. TCDD çalışanları arasında ya da 1950-60 dönemi halk dilinde, lokomotiflerin teknik bakımının yapıldığı ve yenilerinin imal edildiği fabrikalara da "cer atölyesi" denirdi, (TTAG, 2003)
|