Tamer Özel
Mak. Yük. Müh.
www.patents4technologies.com
Eylül 2005, CA / ABD

Not: İlk defa TurkCADCAM.net Dergisi 1. Sayısında (Ocak-Şubat 2006) yayınlanan bu makale, ek resimlerle birlikte Eylül 2007'de TurkCADCAM.net Portalı'ndan yayına başlamıştır...

1982 yılında patent kütüphaneleri ile ilk tanıştığımda şoke olmuştum: Ya gördüklerim gerçek değildi, ya da T.C.'de bana o güne kadar öğretilenler, söylenenler kökten yanlıştı. Birkaç gün sonra anladım ki, yanlış olan T.C.'dekilerdi.

1982-84 arasında master için Kaliforniya Üniversitesi'nin Irvine Kampüsü'nde idim (Los Angeles). Özel ilgimden dolayı "toz metal" (powder metallurgy) konusunda seçtiğim bir kitap; konuları o kadar detaylı anlatıyordu ki, verilen bilgilerle atölyeye inip yazanları tekrar etmek mümkündü. Referanslarda da hep ABD patentlerinin numaraları vardı. Bu kafamı karıştırdı. Çünkü, benim T.C.'den bildiğim; patent kutsal, gizli, öyle sıradan herkesin ulaşamayacağı bir şeydi. Diğer taraftan ise; "referans" olarak verilen bir şey erişilebilirdi. Sonunda kütüphanenin "reference desk*"ine giderek, utana sıkıla kitaptaki bir patent referansını gösterdim, "buna nasıl ulaşabilirim?" diye sordum. Bana "Hay aptal! Buna erişilmez!" diyeceğini beklerken, "4. katta devlet yayınları (government publications) var, oraya giderseniz size yardımcı olabilirler" dedi.

Şaşkın şaşkın, 4. kata çıktım, aynı soruyu sordum. Beni, "Offical Gazette" (Resmi Gazete) lerin toplandığı, patent özetlerinin bulunduğu bir bölüme götürdüler. "İstediğiniz patentleri burada bulabilirsiniz" dediler. Referans verilen patentleri buldum, ancak ne olduğu anlaşılamayan bir resimcik ve kısa bir "özet" vardı. Benim okuduğum kitaplarda anlatılan detaylar yoktu. "Hah!" dedim kendi kendime, "T.C.'de bize öğretilenler doğru, patent dedin mi sadece özetini görebilirsin, aslını asla!" Ama yine de ürke ürke kütüphaneciye "Acaba bu patentlerin asıllarına ulaşmak mümkün mü?" diye sordum. "Gayet tabii, Los Angeles Halk Kütüphanesi'nde (Los Angeles Public Library) bir patent kütüphanesi var" dedi. Yine çok şaşırmıştım.

Los Angeles Halk Kütüphanesi - Los Angeles Public Library

Los Angeles Halk Kütüphanesi'ni aradım, yerini ve saatlerini öğrendim. Ertesi günü oraya gittim. Girişteki kütüphaneciye patent kütüphanesinin yerini sordum. "4. katta" dedi. Gittim. Takriben 25 metrekarelik bir oda idi. Ürkerek içeri girdim. Bir adam kolumdan yakaladı. "Eyvah yakalandım işte!" diye düşündüm. Adam Meksika kökenli olduğundan kırık bir İngilizce ile konuştu, konuştu. Konsantre olamadığım için adamın söylediklerinden hiç bir şey anlamadım. Adam beni azat edince bir köşeye büzüldüm. Sonra salona başka birisi geldi, adam onu da yakaladı, başladı konuşmaya. Bu sefer kulak misafiri oldum ve her söylediğini ciddiyetle dinledim. Meğersem adam kütüphane görevlisi imiş ve patent kütüphanesine ilk gelenlere kütüphanenin nasıl kullanıldığını anlatıyormuş...

Salon'da, mikrofilm halinde, 1790'dan o güne kadar alınmış tüm ABD patentleri -üniversite kütüphanesinde de olan- her hafta yayınlanan patent özetleri ve altı adet mikrofilm okuyucu vardı. Hala inanamıyordum. "Patentler erişilemez" diye biliyordum, ama erişilebiliyordu. Bu işte bir terslik vardı. Patentler erişilebiliyorsa, ya patentler hiç bir işe yaramıyorlardı, ya da T.C.'de bellettikleri herşey yanlıştı. Bunu anlamanın tek bir yolu vardı; Bir tane patenti etüt etmek.

O sıralar araştırdığım şırınga imalatı ile ilgili Becton Dickinson firmasının patentleri arasından cam bir şırınganın imalat patentini seçtim. Mikrofilm okuyucu 1982'de sayfa başına 25 cent'e fotokopi çekiyordu. Hatırladığım kadarıyla 18 sayfalık patent idi. Kopyaladım. O hafta sonunu o patentin etüdüne ayırdım. Etüt, Cumartesi ve Pazar, her gün 12 saatimi aldı. Pazar akşamı yerde miyim, gökte miyim, bilemiyordum. Çünkü o günkü teknik bilgimle o patentte anlatılan makineyi yapabilirdim. O patentin mucidinin ismini hiç unutamadım; Henry Molinary.

Ve tabii T.C.'de belletilen hemen hemen herşeyin yanlış olduğu orada ortaya çıktı...