|
2.5.1. Döner Stack Kalıplar
Orta plakaları dikey ve yatay olarak dönebilen stack kalıplar çok komponentli parçaların seri olarak basılabilmesi için oldukça etkili bir yöntemdir. Bu sistemde iki ayrı hammadde için çift ocak gereklidir. Bu teknolojinin patenti Foboha GmbH şirketine aittir.
Yatay ve dikey Döner stack kalıp olarak tanımlayabileceğimiz bu sistemde daha çok yatay döner stack kalıp kullanılmaktadır.
2.5.1.1. Yatay Döner Stack Kalıplar
Özellikle otomotiv parçaları ve tıbbi eşyaların basılmasında kullanılan döner stack kalıplar kullandığı ileri teknoloji ile gerekli çevrim zamanını önemli ölçüde düşürür. Böylece üretim hızını %25-%30 oranında arttırır.
|
|
Şekil 7. Yatay Döner Stack Kalıp |
Bu sistem kalıp sektöründe dünyaca ünlü şirketler tarafından kullanılmaktadır. Bunlar GramTechnology, Ferromatik Milacron, Caco Pacific gibi şirketlerdir. Genelde otomotiv sektörü ve tıbbi sektörde parçaların çok komponentli olması gerekmektedir. Dönebilen orta plakalara sahip bu sistemde her bir komponent bir kalıpta üst üste kolayca basılabilmektedir [10].
Sistemin çalışma prensibi: |
1 ile gösterilen kademede dıştan görülecek olan dekoratif hammadde basılır. Kalıp 90º döner.
2 kademesinde ise asıl hammadde basılır ve kalıp yine 90º döner.
3 kademesinde plastik parça üzerine sıvı püskürtülür.
4 Kademesinde ise UV ışığı parçaların birbirine kaynaması için plastik parçaya tutulur.
5 kademesinde parça robotla alınıp bant düzeneğine yerleştirilir. |
|
Şekil 8. Yatay Döner stack Kalıp Çalışma Prensibi |
Görülüyor ki yeterli derecede teknolojik donanımlarla desteklenmiş döner stack kalıplar üretimi oldukça hızlandırır. Ayrıca stack kalıpların genelde ince cidarlı parçalar için uygun olduğunu göz önünde bulundurursak döner stack kalıpların derin parçaları da basabilmesi üretici için son derece önemli bir fark oluşturur [7].
2.5.1.2. Dikey döner stack kalıplar
Yatay döner stack kalıplara nazaran daha az kullanılırlar. Çalışma mantığı birbirine yakındır. Fark orta plakanın yaptığı dönme hareketindedir.
|
|
|
Gram Technology şirketinin kullandığı bu sistemde yukarıda görülen pozisyonda ana hammadde basılır. |
Yukarıda görülen kademede ise kaplanacak madde parça üzerine basılır. |
Yukarıda görülen kademede ise parçaların birbirine kaynaması ve iyileştirme için UV ışığı parçaya verilir ve sonraki kademede de parça kalıptan çıkarılır [10]. |
Şekil 9. Dikey Döner Stack Kalıp Çalışma Sistemi
Foboha şirketinin patentli sistemi The Twin Cube System (İkiz Küp Sistemi) Kasım 2004'te uygulamaya geçirilmiştir. Bu sistemde adından anlaşılacağı gibi dönen plakalar 2 tanedir. Bu sistem iki kalıp yüzeyinin arasında dönebilen iki dönebilen kalıp içerir. Üç kalıp ayırma yüzeyi içeren bu sistem eş zamanlı olarak farklı proseslerin üretimini sağlar.
Eş zamanlı olarak birinci ve üçüncü kalıp boşluklarına hammadde enjekte edilir. Birbirinden bağımsız olarak çalışabilen enjeksiyon üniteleri bu işlemden sonra açılır ve 90º döndükten sonra tekrar kapanır. Bundan sonra basılan parçalar boş tarafta olacağı için diğer enjeksiyon zamanına kadar soğur. Daha sonra diğer enjeksiyon işlemi önceki gibi yapılır.
Bu sistem için çift ocaklı enjeksiyon makinesi gerekmektedir. Bu sistemin avantajı ayrı prosesleri aynı makinede daha etkili bir şekilde takip edebilmektir. Hızı arttırarak verimi arttırabilecek bu sistem seri üretimler için uygun bir sistemdir.
Şekil 10. İkiz Küp Sistemi (daha büyük görmek için tıklayınız)
3. Sonuç
Ülkemizde henüz yaygın olarak uygulamaya geçilememiş stack kalıp sistemleri için gerekli bilgi ve teknolojik doküman henüz kullanılabilir hale gelmemiştir. Bu konuda akademik çalışmaların artması ve sanayi ile ortak çalışmalarla bu kalıpların kullanımı sağlanmalıdır.
Kaynaklar:
1- Automation, mold, pres team handles two, three and four-level stack mold, Plastics Machinery and Auxiliaries, March 2003. (www.stackteck.com)
2- Stacking Up Productivity, Molding System, 1999. (www.plasticstechnology.com)
3- Plastics Technology, online article (www.wilden.com)
4- Knights, M., Three New Ways to Cut Costs Highlight Injection Molding, PlasticsTechnology, 2005
5- Schwenk, T., Integrating Hot Runners Into Stack Molds, Moldmaking Technology (Engineer, Buıld, Repair) 2001. (www.hotrunners.com)
6- Baumann, M., Hot Runners- The Key To Multimaterial Applications, Advanced Technologies.
7- Dimla, D., Camilotto,M., and Miani,F., Design and optimisation of conformal cooling channels in injection moulding tools, March,2005.
8- www.machinedesign.com
9- www.thomasnet.com
10- www.foboha.com
11- www.cacopacific.com
12- www.ammagazine.com
13- www.4spe.com
14- www.pma-magazine.com
15- www.moldmakingtechnology.com
|
