MIM Teknolojisinin Uygulama Alanları:
MIM
teknolojisinin henüz emekleme safhasında bir imalat tekniği
olduğu belirtilmektedir. Ancak her geçen gün yeni bir MIM
parçanın devreye girmesi ile ateşli silahlar, otomotiv, tıp,
el aletleri, elektronik, optik, havacılık, beyaz eşya, tüketim
malları gibi bir çok endüstri kolunda uygulama alanı bulduğu
görülmektedir. Kuşkusuz MIM teknolojisinin sınırları genişledikçe,
kısa bir süreç içerisinde ve tıpkı plastik malzemelerin hayatımıza
girdiği gibi yaygınlaşarak geniş bir Pazar yaratacağı öngörülmektedir.
Aşağıda çeşitli endüstri kollarına göre bu zamana kadar yapılmış
MIM uygulamalarından örnekler verilmektedir:
Ateşli
Silahlar: Günümüzde tabanca, tüfek, av tüfeği mekanizmalarına
ait bir çok parçanın MIM teknolojisi ile üretilmesi oldukça
yaygındır. Bu parçalar göreceli olarak küçük, karmaşık ve
finiş olarak hassas özelliklere sahiptir. Bir ateşli silahta
böyle 10-20 adet farklı tipte küçük parça bulunmaktadır. Gez
ve Arpacık, Sürgü, Tetik, Tırnak, Horoz, Emniyet Pimi, Ejektör,
Mekanizma, Çıkarıcı, Şarjör Kilidi ve diğerleri.
Şekil. 10 - Ateşli Silah Endüstrisi MIM için ideal bir uygulama
alanıdır.
Otomotiv: Emniyet mekanizmaları -özellikle Air Bag
sistemi parçaları, Sinyal üniteleri, Yakıt Enjeksiyon Sistemleri,
Fren (ABS) sistemleri, Turbo doldurucular, Kapı ve Kilit Mekanizmaları,
Direksiyon ve Aksesuarlar için kol, pim, levye vs. gibi yapı
elemanları, Selenoidler ve elektrik sistemi için muhtelif
parçalar.
Şekil. 11 - MIM parçaların otomotiv endüstrisinde kullanımı
gittikçe artmaktadır.
Tıp ve Medikal Endüstri: Medikal amaçla kullanılan
parçalar genellikle 316L, 420, 440C paslanmaz veya titanyum
alaşımlarından yapılır. Endoskop parçaları, Makas ve Forsepsler,
Protezler ve Ortodontik bağlantı parçaları, Dental matkap
uçları, Türbin vs.
Şekil. 12 - Medikal uygulamalar için MIM parçalara örnekler.
El Aletleri Endüstrisi: Elektrikli matkaplar, tornavidalar,
testereler, vidalama ekipmanları gibi el aletleri için çeşitli
metal parçalar, Matkap ayakları, Transmisyon parçaları, Mekanik
parçalar vs. Tipik Malzemeler AISI 4340 (sertleştirilmiş)
ve 2% NiFe (yüzey sertleştirilmiş)
Şekil. 13 - El Aletleri Endüstrisinde kullanılan MIM parçalara
örnekler.
Elektronik
Endüstrisi: Çeşitli elektronik gereçler için metal parçalar
(harddisk göbekleri, dizüstü bilgisayarlar için menteşe ve
kilitler), Telekomünikasyon Cihazları (Cep telefonları, telsiz
vs.), Ofis Ekipmanları, Yazıcılar, Fotokopi makinaları, Fotoğraf
Makinası ve Kamera parçaları vb.
Şekil. 14 - Elektronik Endüstrisinde kullanılan MIM parçalara
örnekler.
Sonuç:
Görece
küçük, karmaşık şekilli, hassas toleranslı parçaların, yüksek
mekanik özelliklere sahip metal malzemelerden kaliteli bir
biçimde ve büyük miktarlarda üretilmesi geleceğin imalat teknolojisi
olarak gösterilen Metal Enjeksiyon Kalıplama - MIM yöntemi
ile yapılmaktadır. Dizayn mühendislerine klasik imalat metodlarının
ötesinde bir imkan sunan MIM, tasarım ve üretimde sınırların
zorlanmasına neden olmaktadır. Henüz emekleme safhasında bulunan
MIM teknolojisinin günümüzdeki ağırlık merkezleri Amerika,
Batı Avrupa ülkeleri, İsrail, Çin ve Hindistan olarak görülürken,
metod maalesef ülkemizde bilinmemektedir. Ancak MIM teknolojisi,
1960'lardan sonra hayatımıza büyük bir hızla giren ve hemen
hemen her alanda kullanılmaya başlanan silikon vadisi ürünleri
gibi yüksek bir gelişme ve yayılma eğilimi göstermektedir.
Daha şimdiden İsviçre'deki büyük saat imalatçılarının ya da
İtalya'daki ünlü gözlük üreticilerinin veya Amerika'nın dev
telekomünikasyon cihazları üreten firmalarının, ürünlerinin
metal aksamlarının tamamına yakın kısmını MIM teknolojisiyle
tasarlayıp imal etmesi dikkatleri bu yöne çekmektedir.
MIM
Teknolojisinde Kullanılan Bazı Malzemeler:
Paslanmaz
Çelikler:
- AISI
316L (DIN 1.4436) > Fe-17Cr-12Ni-2Mo-2Mn
- AISI
316L Dublex (DIN 1.4404) > Fe-21Cr-9Ni-3Mo-2Mn
- AISI
304L (DIN 1.4306) > Fe-18Cr-8Ni
- AISI
410L > Fe-11Cr-0.5C
- AISI
420 (DIN 1.4021) > Fe-13Cr-1Mn-1Si
- AISI
430 (DIN 1.4016) > Fe-17Cr-1Mn-1Si-1Ni
- AISI
440C (DIN 1.4125) > Fe-17Cr-1Ni-1C
- AISI
17-4PH (DIN 1.4542, 1.4548) > Fe-16Cr-4Ni-4Cu
Yüksek Mukavemetli Düşük Alaşımlı Çelikler:
- AISI
4340 (DIN 1.6565) > Fe-2Cr-1Ni-1Mn-0.4C
- AISI
4140 (DIN 1.7225) > Fe-1Cr-0.4C
- AISI
H13 (DIN 1.2344)
- AISI
4640 > Fe-2Ni-1Mo-0.4C
- 1020
> Fe-0.2C
Sementasyon
Çelikleri:
- 7%
Ni-Fe > Fe-7Ni-0.5C
- 2%
Ni-Fe > Fe-2Ni-0.5C
- AISI
8620 > (DIN 1.6543, 1.6526)
Yumuşak
Manyetik Malzemeler:
- 2%
Ni-Fe > Fe-2Ni-0.5C
- 40%
Ni-Fe > Fe-40Ni
- 50%
Ni-Fe > (DIN 1.3927) Fe-50Ni
- 80%
Ni-Fe > Ni-20Fe
- 3%
Si-Fe > Fe-3Si
- 7%
Si-Fe > Fe-7Si
- Iron
> Fe
- 2V
Permendur
Yüksek
Alaşımlı Özel Malzemeler:
- 36%
Ni-Fe (Invar) > Fe-36Ni
- 32%
Ni-Fe (Süper Invar) > Fe-32Ni-5Co
- 42%
Ni-Fe
- ASTM
F 15 (Kovar) > Fe-29Ni-17Co
- Stellite
> Co-28Cr-4W-3Ni-1C
- Inconel
718 > Ni-19Cr-18Fe-5Nb-3Mo-1Ti-0.4Al
- Takım
Çeliği > Fe-6W-5Mo-4Cr-2V-1C
- Udimet
700 > Ni-18Co-15Cr-5Mo-4Al-3Ti
- Hastelloy
> Ni-28Mo-2Fe
- Süper
alaşım > Nb-10W-10Ta
Diğer
Malzemeler:
- Bakır
> Cu
- Pirinç
(Ms58) > Cu-Zn-Pb
- Titanyum
> Ti
- Ti-6-4
> Ti-6Al-4V
- Altın
(18 ayar) > 75Au-12.5Ag-12.5Cu
- Ağır
Alaşımlar > W-8Mo-8Ni-2Fe, W-5Ni-2Cu
- Sert
Maden (Tungsten karbür) > WC-10Co
Not:
Daha fazla bilgi için yazarın aynı konudaki diğer makalesine
başvurulabilir:
MIM
Büyücülerinin Sırları
|