|
Esnek
Menteşeler:
 Akma
gerilmesi ve akma uzaması biliniyorsa, bu değerler denklem
üzerinde yerine konduğunda L1 için en küçük değer
bulunacaktır. Menteşe kalınlığı ve uzunluğu bilinmelidir.
Genellikle menteşe kalınlığı 0,2-0,38 mm arası en düşük değer
seçilir ve uzunluğu hesaplanır.
Esnek Olmayan Menteşeler:
Esnek
olmayan menteşeler sadece bir kaç kez açma kapama ömürlüdürler.
Muhtemelen çatlak, ilk bükme esnasında oluşur.
Yırtılmaya
Karşı Direnç:
Menteşe, kenarına uygulanan burulma momenti nedeni ile, kolayca
yırtılma eğilimi gösterecektir. Bu problemin çözümünde aşağıdaki
yollar izlenir.
Şekil 8. Yırtılmaya Karşı Direnç
- Menteşe
sonu kalınlığı (resimde kırmızı renkli bölge) pratik olarak,
menteşe kalınlığının iki katı olarak düşünülür. Menteşe
kalınlığı 0,2mm ise menteşe sonu kalınlığı, yırtılmayı önlemek
için 0,4 mm yapılmalıdır ve iki et kalınlığı arası lineer
bir geçiş ile sağlanmalıdır.
- Menteşe
geçişleri (resimde mavi renkli bölge) radyüslü yapılır.
Tasarımda
dikkat edilecek noktalar:
Uzun
ömürlü esnek menteşeli ürün dizaynlarındaki ilk anahtar nokta,
polimer zincir yapısını , dik bir açı ile menteşe kıvrım bölgesine
göndermektir.
Parçalar
kalıplandıktan hemen sonra birkaç kez kıvrılarak,menteşe bölgesine,
daha çok moleküler akış sağlanır.
Diğer
önemli nokta ise yolluk girişi ve plastik akışkanın kararlı
bir şekilde, üst yüzeye mümkün olduğu kadar paralel olacak
şekilde ilerlemesidir.
|
|
|
|
Şekil
9:Yolluk girişi gövdenin ortasından yapıldığı durumda,
plastik akış yönleri gösterilmiştir.
|
Şekil
9-1:Siyah renkli kaynak çizgisi oluşumu ve kırmızı renkli
hava boşluğu oluşumu görülmektedir. Kaynak çizgisinin
menteşe boyuncun oluşması da kaçınılmaz bir durumdur.
|
Diğer
önemli nokta ise yolluk girişi ve plastik akışkanın kararlı
bir şekilde, üst yüzeye mümkün olduğu kadar paralel olacak
şekilde ilerlemesidir.
Şekil
9'da kötü dizayn edilmiş bir yolluk sistemi görülmektedir.
Plastik, yolluk merkezinden dairesel şekilde akarak kalıp
içerisine yayılır. Akışkan önce menteşe kenarına yaklaşır
fakat kesit daralması ile karşılaştığı için durur. Akışkan
plastik gövdenin her yerini doldurduğunda, menteşedeki kesit
daralmasını geçmeye zorlanır. Menteşeye ilk değen plastik
daha soğuk olacağından, ince kesidi geçemeyecektir. Bu sebeple
menteşenin arka tarafında istenmeyen bir hava boşluğu ve menteşe
eksenine dik bir kaynak izi (soğuk mal birleşim izi) oluşacaktır.
Şekil 10'da yolluk sistemi, bu sorunu çözecek şekilde tasarlanmıştır.
Yolluk girişi geniş bir hat üzerinden verilerek, akışkanın
menteşe duvarlarına kadar, düzgün,paralel bir ilerlemesi ve
menteşe duvarına aynı anda ulaşması sağlanmaktadır. Bu sebeple
akışkan menteşeyi geçtiğinde doğrusal ilerlemesine devam edebilmektedir.
Bu
yolluk girişi, ortadan yolluk girişine göre daha düzgün bir
plastik akışı sağlamaktadır.
Şekil 10: Uygun şekilde tasarlanmış yolluk girişi (yeşil renkli
bölge)
ÖRNEK-1:
Bu esnek menteşenin, deforme olmadan, 180º açılıp kapanabilmesi
için, minimum menteşe uzunluğunu bulalım;
Not:
Bu teknik veriler genel bir PP malzeme içindir. Kullanacağınız
malzemenin teknik özelliklerini malzeme tedarikçinizden isteyiniz.
Minimum
esnek menteşe uzunluğu;
ÖRNEK-2:
Eğer
180º lik bir kıvrılma hareketi istenmiş olsaydı, menteşe boyu
12,4 mm olacaktı.
Kaynak:
Paul A. Tres's book "Designing Plastic Parts for Assembly
2nd, Revised Edition."
Not:
Bu raporu MS Word formatında indirmek için tıklayınız
(1,08MB)
|
