Bir diğer önemli konu da parçanın soğutulması ve soğuma kanallarının doğru tasarlanmasıdır.
Şekil 7: Soğutma kanalları
Parçanın soğutulmasında verilmesi gereken kararlar; kanalların geometrisi, geçirilecek soğutma sıvısı cinsi, sıvı sıcaklığı, debisi vb gibi birçok değişkenlerdir. Klasik yöntemler ile bu parametrelerin tümüne birden hakim olmak ve doğru sonucu bulmak imkansız değil fakat zaman alıcı bir işlemdir. Fakat analiz programı içerisindeki basit tasarım araçları sayesinde soğuma kanalı geometrisini belirleyebilir, kullanılacak sıvı cinsini seçebilir, sıcaklık ve debileri hesap işlemlerini yaptırabilirsiniz. Bu da, açılacak soğuma kanallarının sonuçlarını baştan görerek işleme başlandığı için imalat riskini minimuma indirecektir.
Şekil 8: Birleşme çizgileri
Baskı sırasında oluşacak akışkan birleşmeleri ve sonucunda meydana gelecek birleşme izleri de hem görsel açıdan istenmezler hem de mukavemeti düşüreceğinden tehlikeli olabilirler. Analiz programı içerisinde bu bölgelerin yerleri tespit edilebilir ve kalıp tasarımında yapılacak değişikler ile yok edilmeleri veya parçanın sorun çıkarmayacak bölgelerine kaydırılmaları gerçekleştirilebilir.
Örnek Uygulama: Manifold İmalatı
Analiz programlarının plastik parçaların tasarımından başlayıp kalıp tasarımının sonuna kadar olan süreçte tasarım ve imalat hatalarının tespit edilmesinde ve giderilmesinde nasıl kullanıldığını bir otomotiv parçası üzerinde göstereceğiz.
Elimizdeki parça bir manifold ve özelliği üç adet plastik parçadan oluşan bir montaj olmasıdır.
Şekil 9: Manifold montajı
Birkaç adet plastik parçadan oluşmasından dolayı imalatın çok özenli bir şekilde yapılması gerekmektedir. Özellikle parçalar birbiri içerisine geçirilerek birleştirme işlemi yapılacağından çarpılmanın minimum olması büyük önem taşımaktadır.
Şekil 10: Manifoldun parçaları
Kullanılacak malzeme: PA6-GF 30 %
Tasarımda dikkat edilmesi gereken konular;
- Titreşimle kaynak yapılacak olan parçalardaki en büyük imalat çarpılmadır
- Fiber katkılı malzemeler çarpılmaya sebep olabilir
- Parça içerisindeki fiber dağılımını takip edebilmek çarpılmayı azaltmak için çok önemlidir
- Fiber yönlenmeleri dolum aşamalarının takip edilebilmesi ile mümkündür
- Dolum takibi de plastik girişinin tespiti ile başlar
Yukarıdaki tasarım kriterlerini incelediğimizde vermemiz gereken en önemli kararın doğru plastik giriş noktasının seçilmesi olduğunu görüyoruz.
|