Proje Ekibini tanıtır mısınız? Nasıl oluştu ekibiniz?

Konusu gereği farklı disiplinlerde eğitim gören insanlardan oluşuyor ekibimiz. Elektronik, Bilgisayar, Kontrol, Makina, Uçak, Endüstri mühendisliği gibi farklı eğitim alt yapılarına sahip arkadaşlarımız var. Ekibimizin neredeyse tamamı İTÜ mezunu, proje öncesinde İTÜ Uçak ve Uzay, Elektronik fakültesi ile ilişkilerimiz vardır. Bu bölümlerden bu konuyla ilgili olarak ekip oluşturma faaliyetleri başlayınca konuyla ilgili, idealist arkadaşlarla bir araya geldik ve çalışmalara başladık.

Sistem tasarımı ve çok disiplinli bu projeni yönetimini nasıl yaptınız?

Çok farklı branşlardan insanlardan oluşan bir ekip olduğuz için koordinasyonun çok iyi olması gerekiyordu. Projenin yönetilmesi açısından da iş konularının tamamı hakkında bilgi sahibi olan bir ekip liderine ihtiyaç vardı. Tüm işler birbirine bağlı olarak yürüdüğü için en ufak bir aksaklık tüm işi engelleyebiliyordu. Dinamik bir yapıda olmamız, herkesin amaca kitlenmiş olması bizim bu tip zorlukları aşmamızı sağladı. Aramızdaki samimiyet, herkesin her bilgiyi birbiri ile paylaşması, ortak karar alıp hareket edebilme ve de uçuş öncesi eksik kalan konularda herkesin o konuya odaklanması bu engelleri aşmamızı sağladı.

Ne zorluklarla karşılaştınız ve nasıl çözdünüz?

Teknik açıdan karşılaştığımız çok aksaklık oldu. Birkaç örnek vermek gerekirse, örneğin ilk uçuş testlerini yaparken otopilot yazılımında binlerce satır arasından bir satır içindeki min/max hatası yüzünden uçak hep tam gaz uçmaya çalışıyordu. Sadece 1 satırdaki hatayı tespit edip düzeltmemiz bile 1 gece sürmüştü. Bunun gibi birçok teknik problemle karşılaştık. Çözümlerinde ise yine koordinasyonlu olarak ekip halinde hareket etmenin çok faydasını gördük...
Teknik zorlukların ötesinde aslında ülkemizde bu tür çalışmaların yaygınlaşması konusunda mevcut temel zorluklarla bizde karşılaştık. En büyük mesele milli teknoloji ve bilim geliştirme konusunda ortak bir bilincin oluşması..

Bu konuda akademik kurumlarla işbirliğiniz, ortak çalışmalarınız var mı? Akademik ortamlarda çalışmalarınızı tanıtıyor musunuz?

Proje başlangıcından beri İTÜ Uçak ve Uzay fakültesi, Kontrol Mühendisliği bölümü ile koordinasyon halindeyiz. Bugüne kadar bu bölümlerden olan öğrencilerle 4 bitirme tezi tamamlandı, ders ödevlerine konu oldu bizim çalışmalar. Bu bölümlerden gelen öğrenciler yaz stajları ile bize destek verdiler. Çeşitli zamanlarda havacılık, savunma konuları ile ilgili konferanslarda makale sunumları yapıyoruz. Örneğin geçtiğimiz sene içerisinde Hava Harp Okulu'nda düzenlenen Havacılıkta İleri Teknolojiler Sempozyumu'nda 3 makale sunduk, yine 2005 yılı içerisinde İTÜ'de düzenlenen Otomatik Kontrol Sempozyumunda 3 makale sunarak çalışmalarımızı tanıtma imkanı bulduk.

Başka ne tip projeler üzerinde çalışıyorsunuz?

İnsansız hava aracı projesi altında yürüttüğümüz başka projelerde var. Örneğin otonom kamera projesi, bu projenin amacı hava araçlarına yönelik otomatik hedef tespit ve takibi yapabilecek kamera sistemi geliştirmek, ve geçen sene İTÜ'de Projekent yarışmasında 2.lik ödülü aldı. Diğer projemiz ataletsel ölçüm ünitesi geliştirilmesi, bu proje kapsamında sensörlerin entegre edilerek gerekli yazılımlarında geliştirilmesi ile tümleşik ataletsel ölçüm ünitesi geliştirmeyi hedefliyoruz. Bir diğer proje INS/GPS entegrasyonu projesi. Uçak, helikopter, denizaltı, füze gibi sistemlerde kullanılan GPS sisteminden daha hassas konumlama ve durum bilgilerine ulaşmayı sağlayan INS/GPS sistemi konusunda da çalışmalarımız devam etmektedir.

Bayraktar Mini İnsansız Hava Aracı Sistemini tanıtır mısınız?

Bayraktar Mini İHA görev olarak elden atılabilen, gövde üzerine iniş yapabilen, tam otonom uçuş kabiliyetine sahip, 15 km uzaklıktan telemetre ve görüntü aktarımı yapabilen, 1 saat uçuş yapabilen, çantada taşınabilir bir mini uçak. Biz en son geliştirdiğimiz sistemleri bu uçak için özelleştirdik. Mini olmasından dolayı elektronik ve faydalı yüklerin hafif ve boyut olarak ufak olması gerekiyordu. Mikrodenetleyici tabanlı olarak geliştirdiğimiz donanım yapısı üzerinde bulunan gerçek zamanlı işletim sistemi ve bu işletim sistemi üzerinde çalışan gömülü yazılım jiroskop, ivmeölçer, GPS, magnetometre vb. sensörlerden aldığı veriler doğrultusundan uçağın otonom olarak uçuşunu sağlamaktadır. Bu uçağa özel olarak geliştirdiğimiz sistem tek bir işlemci üzerinden uçağı kendi kendine uçurmasının yanı sıra, kameradan çekilen görüntülerin yere gönderilmesi, uçuş bilgilerinin yere gönderilmesi, yerden alınan görev komutlarının (yeni uçuş rotası, ayarlar vb.) işlenmesi vb. işlemlerde yürütmektedir. Dünya üzerinde benzer İHA sistemlerinde kullanılan otopilot sistemleri arasında tüm bu özellikleri bir işlemci üzerinden gerçekleştirebilen başka bir otopilot sistemine ben rastlamadım.

Yer sistemlerinde de yine güvenilir olması açısından gerçek zamanlı çalışan mikrodenetleyici tabanlı yer kontrol bilgisayarı ve buna bağlı olarak kullanıcı arayüzün çalıştığı bir laptop PC, manüel kumanda bulunmaktadır. Uçak hava uçarken kullanıcı arayüz üzerinden takip edilebilip, çeşitli uçuş bilgilerini (Yükseklik, Hız, Enlem, Boylam vb.) ve donanım durum bilgilerini gerçek zamanlı olarak takip edebiliyoruz. Yine dijital harita üzerinden yeni uçuş rotaları çizip uçağa uçuş esnasında yükleyebiliyoruz. Ayrıca geliştirdiğimiz arayüz yazılımı ile bu bilgileri Microsoft Flight Simulator programı ile entegre ederek, uçuşu 3 boyutlu olarak da izleyebiliyoruz. Bunun yanı sıra geliştirdiğimiz dijital görüntü arayüzü ile uçaktan gönderilen resimleri koordinatları ile birlikte izleyip, uçak üzerinde bulunan tek eksende hareket etme kabiliyetine sahip kamerayı bu arayüzden kontrol edebiliyoruz.

Bayraktar Mini İHA'yı Türkiye'de kimlere sundunuz, ilgi var mı?

Bu aracı 24 Ekim 2004 tarihinde TAI tesislerinde askeri ve savunma sanayi yetkilileri önünde sunduk. Genel Kurmay, Kara Kuvvetleri, Hava Kuvvetleri, Deniz Kuvvetleri, SSM ve TAI yetkililerin huzurunda son derece başarılı geçen 3 uçuş gerçekleştirdik. Toplam olarak 1 saat boyunca otonom uçuş yapıldı. İstenilen tüm demo kriterlerini yerine getirdi. Yoğun bir ilgi vardı.