CAM uygulamaları için PowerMILL'i seçmenizin sebebi nedir? VektorWorks hakkında bilgi verir misiniz?

Erdal Kılıç: Biz CNC tezgaha sahip olduğumuzdan beri de PowerMILL kullanıyoruz. Tezgah üreticisi bu programı tavsiye etti ve biz de alternatif bir arayışa girmedik zaten. PowerSHAPE ve PowerMILL birlikte kullanıldığında aynı anda hem CAD hem de CAM ihtiyaçlarımızı karşılıyor.

Bence VektorWorks, AutoCAD'e göre daha kullanışlı program. VektorWorks (www.nemetschek.net) üç boyutlu bir modelleme programıdır. Ne yazık ki Türkiye'de çok az kişi bilir bu programı. Amerikan menşeli ve çok süratli bir program. En güzel tarafı, bu programla her türlü formatta gelen modeli açıp görüntüleyebiliyorum.

Teknedeki kompozit malzeme kullanımından bahseder misiniz?

Erdal Kılıç: Teknede çoğunlukla cam elyafı kullanılıyor. Bazı bölgelerde ihtiyaca göre karbon elyafı ve Kevlar (Aramide) da kullanılıyoruz. Kullanılan reçine miktarını en aza indirebilmek, tekneyi hem hafif hem de sağlam yapabilmek için reçineyi vakum altında elyafa emdiriyoruz. Vakum infüzyon (Vacuum Infusion) isimli bu tekniği başarıyla uygulayan Dünya'daki sayılı tekne üreticilerinden birisiyiz. Kendimize göre belli açılardan bu tekniği daha da geliştirdik. Kompozit uçak parçalarının imalatında kullanılan tekniği biz burada tekneler için uyguluyoruz.

Tabii, bu elyafların miktar ve yönünün doğru belirlenmesi de teknenin mukavemeti ve hafifliği açısından çok önemli. Bu konuda, elyaf takviyeli kompozit malzemelerin analizinde uzmanlaşmış yurt dışındaki bir firmadan danışmanlık ve tasarım desteği alıyoruz.

Türkiye'de FEA konusunda uzman ve dışarı mühendislik hizmeti veren bazı firmalar var. Kompozit malzeme tasarımı ve analizi konusunda onlarla hiç çalışmayı düşünüyor musunuz?

Erdal Kılıç: Tabii ki düşünüyoruz. Ama biz aramıyoruz, onların bizi bulmasını bekliyoruz.

CNC tezgahınız hakkında bilgi verir misiniz?

Erdal Kılıç: Freze tezgahımızın 12,5 x 8 x 4 metre boyutlarında çok büyük bir çalışma alanı var. Bu yönüyle CNC tezgahımız sadece Türkiye'nin değil Avrupa'nın sayılı tezgahlarından birisi.
CNC tezgahımız CMS firması tarafından İtalya'da üretiliyor (www.cms.it). Geçen yıl sipariş verdik, bize bul geldi. Fiyatı 1 Milyon USD civarındadır.

Tezgahı hangi işlerde kullanıyorsunuz? Kapasitesini doldurabiliyor musunuz?

Erdal Kılıç: Biz bu tezgahta kalıp da parça da üretiyoruz. Kendimize uygun yöntemlerle kalıplar üretiyoruz. Herkesin bir yoğurt yiyişi var misali biz kendimize özgü çeşitli teknikler kullanarak çeşitli ürünler oluşturuyoruz. Tezgahın tam kapasitesini bu aralar kullanıyoruz.

Bu tezgahla dışarıya da hizmet veriyor musunuz?

Erdal Kılıç: Tabii biz dışarıya hizmet veriyoruz. Ufak tefek iş de yaptık. Teklifler geliyor. Tabii buna olgun ve hazır müşteri olması lazım. Bu tezgahın önemini anlayan bir müşteri olması gerekiyor. Tabii bu tezgah metal kesen bir tezgah değil. Sadece hafif metalleri keser. Daha çok yumuşak malzemeyi keser. Köpük olabilir, ahşap olabilir. Bu tezgahı kullanacakların sadece bunun maliyetini düşünmemesi lazım. Tezgahta hangi işte hangi malzemenin kullanılacağı da çok önemli. Yanlış malzeme kullanılırsa hem zaman hem de para kaybı oluyor...

Bu kadar büyük kapasiteli ve hassas çalışan özel bir tezgahta ne gibi sorunlar yaşadınız?

Erdal Kılıç: Biz tezgahı alınca iki hafta sonra sürekli arıza yapmaya başladı. Çok uğraştık. İtalya'dan ustalar geldi. Sonunda nereden çıktı biliyor musunuz? Akşam üstü tezgahın bir kenarına gelen güneş ışığı raylardan birisine yansıyordu. Rayların ısınma sonucu gevşemesiyle birlikte ray kendisini "off"a çekiyordu. Burada cetvelleme sistemi lazerle. Burada tezgahta mekanik cetvel kullanamıyorsunuz. Lazerin ise hassasiyeti tahmin edemeyeceğiniz bir boyutta.

Büyük hacimli CNC freze tezgahı:
CMS tarafından İtalya'da üretilen POSEIDON modeli CNC freze tezgahı, 12,5 metrelik parçaları tek seferde işleyebilmesi itibariyle Türkiye'nin en büyük Avrupa'nın ise sayılı büyük ölçekli tezgahları arasındadır. Numarine, böyle büyük bir tezgaha ihtiyacı olan başka firmalara da hizmet verebiliyor. Tezgahın eksenel hareketi lazer mesafe bulucularla ölçülerek çok hassas bir şekilde kontrol ediliyor. Fakat sonucun başarılı olabilmesi için işlenen malzemenin ısıl genleşme katsayılarının dikkate alınması büyük önem taşıyor.

CNC imalat Md. Karl Heinz Mula çok iyi Türkçe biliyor.

CNC freze tezgahı fabrika binasının bir köşesine hazırlanmış özel bölgede işletilmektedir. Bu tezgah, ahşap, köpük, epoksi reçine, gibi sert olmayan malzemelerin işlenmesinde kullanılmaktadır.

Tezgah, nadiren alüminyum malzeme işlemekte de kullanılabilmektedir.

Tezgahta metrelerce boyda parçalar işlenebildiği gibi yüksek hassasiyetle küçük parçalar da işlenebilmektedir. Resimde PU veya PS köpük üzerine uygulanmış sert Termoset plastik tabaka işlenirken görülüyor

Tezgahta 12,5m boya kadar parçalar tek seferde işlenebilir.

102' RPH modeline ait kalıp parçaları birleştirildikten sonraki bir tekne inşa aşaması

Başka eklemek istedikleriniz de var mı?

Erdal Kılıç: Evet; Yüksek yazılım lisans bedelleri konusunda bir şeyler söylemek istiyorum: Türkiye'deki firmalar güçlü kuruluşlar değil. Biz bile bir çok kere lisans yazılım ücretlerinde çok zorlanıyoruz. Çok büyük paralar ödeniyor bu programlara. Bir yazılım için 30-40 bin dolar para istiyorlar. Ondan sonra diyorlar ki 'Biz bunlara akıl patlatıyoruz, ekip çalıştırıyoruz, bunların karşılığını almamız lazım.'

Yalnız, bildiğimiz gibi, birçok firma da bu pahalı yazılımları lisansız kullanıyor. Neden? Çünkü ülkemizdeki firmaların bu parayı ödeyecek gücü yok.

Fakat bu pahalı yazılımları üreten ülkeden (ABD) bir müşteri, Türkiye'ye gelip bir tekne almak istediğinde fiyatların yüzde 10 daha ucuz olduğunu görüyor. Yüzde 10 daha ucuz olmasına rağmen "Siz ikinci sınıf bir ülkesiniz, fiyatlar sizde daha da ucuz olmalı" diyor. "Sizin adamlarınız ucuz çalışıyor. Sizin bunları yüzde 30 daha ucuza vermeniz gerekir" diyorlar. Yani sen gelişmekte olan bir ülkeden olduğun için, adın John değil de Ahmet olduğu için, sadece bu sebepten ötürü ürettiklerimizin ucuz olması gerektiğini söylüyor. Senin kaliten daha iyi olmasına rağmen malının çok ucuz olmasını istiyorlar.

Eğer sen benden yarı yarıya istiyorsan, bana da yazılımı yarı fiyatına vermen lazım. Sen bana 50 bin dolarlık bir program satıyorsun, ben de buradaki mühendislerimin emeğini aldığım 50 bin dolarlık programla değerlendiririm. Bizim Avrupa ile mühendislik açısından hiçbir farkımız yok. Hiçbir akıl farklı yok. Sadece sistematik farkı var. İnsan kaynakları olarak bizden kesinlikle üstün değiller. Bunu her ortamda tartışırım.

Bakın bu programları Türkiye'de yarı fiyatına satsalar, lisanssız kullanım davalarından dolayı avukatlara verdikleri paradan daha fazla para kazanırlar.