Endüstriyel tasarımcı Can Yalman ile röportaj:

Bize kendinizden, kariyer geçmişinizden bahseder misiniz?

Can Yalman: Tasarım hayatıma küçükken Lego larla oynayarak başladım. Çok daha sonra kendimde bu başlangıcın etki ve tepkilerini grafik çalışmaları yaparken anladım.

California'da San Jose State Universitesi'nde bir sene grafik eğitimi aldıktan sonra Parsons School of Design'da Endüstriyel Tasarım ve Mobilya Tasarımı eğitimi aldım. Amerika'da 12 sene yaşadım, bunların 8 senesini New York'ta yaşadım. Tabiî ki eğitimim sırasında New York'da yaşayan ve çalışan profesyonellerden aldığımız dersler dışında New York'un enerjisi, karışımı ve imkanları kendimin ve tasarımlarımın gelişmesine sonsuz katkısı olmuştur.

Bu süre zarfında İstanbul'dan ve ailemden kopmadan buradaki hayatı da takip ediyordum ve dönmeye karar verdim. Arçelik'e tasarımcı olarak girdim ve iş dünyasını, Türkiye'de çalışmanın, tasarım yapmanın zorluklarını, zevklerini ve püf noktalarını öğrendim. Arçelik tasarım ekibi ile 1994 - 2001 arası çok zevk alarak, Arçelik'e gerçekten katkıda bulunarak yeni ürünler geliştirdik; Orbital Buzdolabı gibi Arçelik için klasikleşebilecek ürünlere imza attık. Arçelik'te geçirdiğim dönem içinde CAID (Computer Aided Industrial Design - Bilgisayar Destekli Endüstriyel Tasarım) departmanının kurulmasında ve CAID Bölümü'nün bugün Türkiye'nin konusunda en gelişmiş departman olmasında katkım olmuştur.

Yedi senelik pazarlama, üretim, ürün geliştirme, insan ilişkileri gibi konularda profesyonel bazda deneyim kazandıktan sonra kendi tasarım ofisimi (Can Yalman Design; www.canyalman.com) kurdum.

Hizmet verdiğiniz firmalar ve yaptığınız projeler hakkında bilgi verir misiniz?

Can Yalman: Son 4 senedir müşterilerimizle beraber daha iyisini ve doğrusunu özgün tasarımlarla yapmak için kendimizi geliştiriyoruz;

Turmak, ilk müşterilerimden biri olarak bugün geldiğimiz noktada çok yenilikçi tüm dünya pazarlarından istenen, son derece özgün ve günümüzün trend ve ihtiyaçlarını doğru karşılayan bir Picnic seti ile kendine yeni pazarlar yaratmıştır. Bir promosyon ürünleri şirketinden, tasarım dünyasında adı geçen ve Dünya'nın her köşesinde dükkanı olan Conrans Shop'a ürün veren bir şirket olmuştur.

Hisar, ilk defa dışardan bir tasarım firması ile çalışırken büyük risklere girerek farklı ürünler geliştirmeyi tercih etti. Bizim onlara sunduğumuz vizyon alıştıkları ürünlerden biraz farklı olmasına rağmen onlar şimdi bu yeni ürünlerin keyfini çıkarmakta.

RocaKale firması ile uzun vadeli bir çalışma çerçevesinde ilkleri Zen ve Flow serileri olmakla, yeni banyo virtrifiye ürünleri geliştirmekteyiz.

Numarine ile hangi kapsamda çalışmalar yapıyorsunuz?

Can Yalman: Numarine ile olan ilişkimiz daha şirketin oluşumuna, şirketin isminin ve logosunun gelişimine kadar dayanmaktadır. Numarine için yaptığımız çalışmalar içinde isim, kurumsal kimlik, logo, tekne dış ve iç tasarımları, katalog ve reklam çalışmaları, fuar stantları ve posterlerine kadar tüm görsel çalışmalar yer almakta.

Hangi yazılımı ve modülerini kullanıyorsunuz? Ne sebeple bunları seçtiniz?

Can Yalman: Numarine için yaptığımız 3 boyutlu tasarımlarımızda Alias StudioTools programını kullanıyoruz. Alias benim okul dönemimden beri, 1991 senesinden beri kullandığım bir program. Bugün 12. versiyonunu kullanmaktayız, o zaman 5 ile başlamıştık ve bu zaman zarfında kendini sürekli geliştiren Alias, tasarım dünyasının bir numaralı, etkileşimi ve tasarım metodolojisini en yakından izleyen programı olarak, her zaman kullandığım program olmuştur.

Genelde hazırladığımız modelleri A Class çalışmamız gerekmektedir. Özellikle 30 metrelik bir tekne gibi devasa yüzeylerde yansımalar ve kırılganlık özellikle önem kazanmakta. Bazen tek bir yüzeyi istediğimiz kalitede oluşturabilmek için defalarca ve günlerce çalışmamız gerekebiliyor.

3D tarama ve tersine mühendislikten faydalanıyor musunuz?

Can Yalman: Evet. Numarine için yaptığımız ilk tekne 52' Open, bizim 3D yüzey modellerimiz kullanılarak üretilmişti. Ama o zamanlar kalıbı bir seferde işleyebilecek büyüklükte CNC tezgah bulunmadığı için tekne kalıbı çeşitli kesitler halinde manüel yöntemlerle üretilmişti; Bu da tabiî ki bilgisayarda ilk tasarlanan modelden belli bir sapmaya sebep oldu. Bu model için sonradan istenen değişiklikleri bilgisayar üzerinde yapabilmek ve elle yapılan eski kalıplarla uyumunu garanti edebilmek için ilk yapılan elle üretilmiş kalıpları 3D optik tarama ile dijital ortama aktardık. Bu da mümkün olduğunca tüm üretim ve tasarım sürecini elektronik ortamda birleştirebilmiştir.

Daha sonraki modellerde ise her zaman yüzeyler doğrudan elektronik ortamda işlenmiştir, bu da tasarımdan ürüne geçişte sıfır kayıp anlamına gelmekte.

Numarine, 3D Optik Tarama için Cadem A.Ş.'den hizmet aldı.

Endüstriyel tasarım konusunda kariyer yapmak isteyen gençlere tavsiyeleriniz nelerdir?

Can Yalman: Tasarımcılar için tavsiyem mümkün olduğunca gezmek ve görmek. Yaşamak, yaşayarak deneyerek öğrenmek, ve gerçekten algılayarak yaşamak. Tasarımcıların meraklı olmaları gerekir, gördüklerinin özüne inebilmeliler, farklı kulvarlardan farklı deneyimler kazanmalarını öneririm. En önemlisi tasarımın bir süreç olduğunu kavramalarını ve bu süreç'in kendileri içinde geçerli olduğunu bilmelerini ve sabırla, kendilerini sürekli geliştirerek istedikle sonuca ulaşabileceklerini bilmelerini isterim

Üretim ve tekne inşası:

Firma tekne inşası aşamasında MS Project yanında kendi geliştirdiği ve sürekli güncellenen bir imalat planlama ve takip (MRP) yazılımı da kullanılıyor. Bu sayede her işçiye her gün bir iş emri verilerek günün hangi saatinde hangi operasyonları yapacağı detaylı bir biçim de bildirilmiş oluyor;

Yat inşası sırasında mobilyaların yerleştirilmesi


İç bölmelerde arası bal peteği yapısında dolgulu kontrplak sandviç malzeme kullanılmaktadır.

Kullanılan elyaf ve reçineye bağlı olarak vakum altında reçinenin belli zamanda aldığı yol deneysel olarak ölçülüyor. Bu sayede imalat aşamasında reçinenin hangi aralıklarla kalıba verileceğine karar veriliyor.

Teknenin üst bölgesine ait bir kalıp

72' Fly modeline ait teknenin alt gövde kalıbı

Bu kalıbın içinde çalışan işçiler kompozit sandviç yapının ortasında kalacak PVC köpük malzemeyi döşüyor

Üretimden çıkmış bir üst parça

Tekne gövdesi üzerinde son yüzey işlemleri yapılıyor